رفع گرفتگی عضلات و کاهش درد ناشی از آن

اکثر اوقات بعد از انجام هر فعالیت بدنی، تمام عضلات بدنم می­‌گیرد و به سختی قادر به حرکت هستم. آیا برای رفع گرفتگی عضلات بدنم برای همیشه، راهکار مناسبی وجود دارد؟ آیا روشی هست که دیگر چنین درد وحشتناکی را تجربه نکنم؟

همه ما برای یکبار هم که شده در موقعیت بالا قرار گرفته‌­ایم و پس از تحمل درد بسیار در بدنمان، به دنبال راهکار مناسب برای رهایی دائمی از شر این درد بوده ­ایم.

در این مقاله قصد داریم ضمن ارائه ­ی ۵ راهکار کاملا علمی و اثبات شده برای رفع گرفتگی عضلات؛ اشاره­ کوتاهی نیز به علل و عوارض آن داشته باشیم.

گرفتگی عضله (اسپاسم) چیست؟

ساختار بدن انسان متشکل از ماهیچه­‌های فراوانی است که کار را برای تحرک و فعالیت ما آسان می­‌کنند. برخی مواقع به علت فعالیت شدید بدنی یا تحریک اعصاب عضلانی، بخشی از عضلات دچار انقباضی غیر ارادی می­‌شود که به آن گرفتگی ماهیچه یا اسپاسم عضلانی می­‌گویند.

این گرفتگی­‌ها از درجات خفیف تا شدید بسته به شدت و وسعت گرفتگی متغیر است و معمولا دارای سه حالت است:

• بخشی از یک عضله را درگیر می­کند.
• فقط یک عضله را درگیر می­کند.
• چند عضله را به­طور همزمان درگیر می­کند.

علائم گرفتگی عضلات

بستگی به سطح و شدت و محل گرفتگی می‌توان عوارض متفاوتی را نام برد.  معمولا احساس سفتی زیاد، درد، ناتوانی یا عدم تحرک در آن بخش از ماهیچه، کاهش دامنه حرکتی از علائم معمول آن است و در گرفتگی های شدید به تورم، قرمزی، از دست دادن کنترل مثانه (معمولا در رفتگی های شدید عضلات کمر)، گزگز و بی حسی را اشاره کرد.

۵ راهکار علمی برای رفع گرفتگی عضلات و کاهش درد ناشی از آن

۱ – کاهش فعالیت جسمی زیاد:

اصلی‌ترین علت گرفتگی عضلات همین عامل است. معمولا از چند ثانیه تا چند دقیقه (بسته به حجم فشار وارده) درد زیادی را ایجاد می کند. هرگونه اقدامی که منجر به فشار بیش از اندازه به بدن شود بدون شک بدن را خسته و با واکنش عضلات به عنوان حرکت دهنده های اصلی بدن روبه رو خواهید شد که گاهی عوارض جبران ناپذیری بر جای خواهند گذاشت.

حتی نشستن ساده اما طولانی مدت هم می‌تواند گرفتگی‌های عضلانی دردناکی را ایجاد کند. اگر زمانی برای ورزش و تقویت عضلات بدنتان ندارید، برای رفع گرفتگی عضلات بدن خود را جابه‌جا کنید، یا حرکات کششی ساده به اصطلاح نرمش، انجام دهید یا برای دقایقی به خود استراحت دهید و موقعیت و حالت بدن را به موقعیت دیگری تغییر دهید.

نکته: این نکته را در نظر داشته باشید که فشارهای روحی و استرس زیاد نیز می‌تواند منجر به گرفتگی‌های شدیدتری نسبت به فشارهای جسمی ایجاد کند. بنابراین در صورتی که در شغل یا زندگی به صورت طولانی مدت در معرض فشارهای روانی و استرس قرار دارید ممکن است به انواع گرفتگی‌های عضلات دچار شوید.

مناسب‌ترین و بهترین راهکار این است که بتوانید استرس خود را مدیریت کنید، یا میزان فشار روانی را به حداقل برسانید، در غیر این صورت حتما به مشاورین حوزه روان مراجعه نمائید تا با دریافت تکنیک‌های لازم به آرامش برسید.

۲ – ضربه یا کشیدگی بدن:

این اتفاق معمولا برای افرادی می‌افتد که ورزشکار هستند یا در اثر حادثه‌ای ضربه و کشیدگی عضلات را تجربه کرده‌اند. عضلات در این حالت سفت و بشدت دردناک می‌شوند. ورزشکاران به دلیل فعالیت بالای بدن در اثر تعریق بخشی از مواد معدنی خود را از دست می‌دهند و بیشتر از دیگران در معرض اسپاسم‌های شدید هستند.

برای رفع گرفتگی عضلات در این حالت، استراحت کردن یا مسکن می‌تواند مؤثر باشد. اما در صورت طولانی شدن و افزایش درد مراجعه به پزشک الزامی است.

۳ – تغذیه مناسب و مصرف آب:

اغلب نقش مواد غذایی برای بدن، جنبه ی پیشگیرانه از بروز بیماری ها و مشکلات است. کمبود آن ها رابطه مستقیمی با افزایش گرفتگی عضلات دارد. برخی از موادغذایی به تقویت عضلات کمک می کنند مثل پروتئین‌ها یا برخی ویتامین ها مانند پتاسیم، ویتامین B یا ویتامین D که جذب بهتر کلسیم را آسان می کند (کمبود کلسیم خون بر عضلات و عملکرد استخوان ها اثر منفی دارد). مصرف لبنیات و اکثر میوه‌ها می توانند تا حدودی تأمین کننده کلسیم و ویتامین‌های ضروری بدن باشند.

علاوه بر مواد غذایی، مصرف آب کافی عامل مؤثری برای رفع گرفتگی عضلات است. ۹۷% بدن را آب تشکیل داده و عملکرد صحیح برخی ویتامین‌ها فقط در حضور آب امکان پذیر است. بنابراین سعی کنید در طول روز آب کافی بنوشید (۵ تا ۸ لیوان) تا ضمن تنظیم سوخت و ساز بدن، اسپاسم‌های عضلانی کمتری را تجربه کنید. می‌توانید برای آگاهی بیشتر مقاله ی مضرات کم آبی بدن را مطالعه بفرمائید.

برای رفع گرفتگی عضلات حتما مصرف کافئین و دخانیات را به حداقل برسانید. نوشیدنی‌های دارای کافئین بر عملکرد صحیح عضلات اثر اختلالی یا کند شدن دارند. نوشین زیاد قهوه، نوشابه‌های گازدار و به ویژه دخانیات در جریان خون اختلال ایجاد می‌کنند و زمانی که گردش خون کارکرد مناسبی نداشته باشد به عضلات بدن هم خونرسنی و اکسیژن رسانی مناسبی صورت نمی‌گیرد.

از انجا که عضلات نیاز شدیدی به اکسیژن دارند، عدم رسیدن آن به بافت‌های عضلانی، گرفتگی شدیدی را به دنبال خواهد داشت.

۴ – خواب کافی:

خواب به روند استراحت، بهبودی و بازیابی بدن کمک زیادی می‌کند. منظور از خواب کافی فقط زمان و ساعات آن نیست بلکه کیفیت آن مورد بحث است. خواب بی‌کیفیت و سبک، از جاپریدن های متعدد، قرار گرفتن بدن تحت فشار در محل نامناسب و .. همگی بر کیفیت آن اثر می‌گذارد.

پیش از آنکه بخوابید محل استراحت خود را مرتب کنید، سعی کنید در محل آرام و به مدت ۸ ساعت در طول شب بخوابید. خواهید دید که معجزه خواب مناسب و کافی برای رفع رفتگی عضلات چگونه است.

۵ – درمان دارویی:

غالب گرفتگی عضلات مدت زمان کمی و بخش کوچکی از عضلات را درگیر می کند که معمولا با راهکارهای خانگی حل می‌شوند. اما برخی مواقع حجم گرفتگی و محل آن به قدری زیاد و سنگین است که امکان تحرک را از ما می گیرد و به اصطلاح زمین گیر می‌شویم.

چه زمانی و از چه روش‌هایی می توانیم از درمان های خانگی برای رفع گرفتگی عضلات استفاده کنیم؟

معمولا زمانی که تجربه چنین دردهای کوتاه مدت را داشته باشید نیازی برای مراجعه به پزشک نخواهید داشت. شما می‌توانید از طریق چند روش خانگی که البته ساده و بدون ضرر هستند استفاده کنید و روند بهبودی و رفع گرفتگی عضلات را تسریع نمائید. درمان‌های دارویی خانگی (گیاهی) و روش‌های غیر دارویی عبارتند از:

۱ – ماسای محل گرفتگی به آرامی و در جهت صحیح توسط فرد متخصص یا خود فرد. می‌توانید برای رفع گرفتگی عضلات و تسکین بهتر از روغن‌های مناسب مثل روغن گل میخک، رزماری یا کرچک استفاده کنید.

۲- مصرف انواع دم نوش های مناسب که برای رفع گرفتگی عضلات خاصیت دارند. عصاره ی گل میخک، چای نعنا، دم نوش بابونه، دم کرده ی زنجبیل موارد مناسبی برای تسکین هستند.

۳- استفاده از کمپرس سرد و گرم که همه ی ما تجربه ی آن را داشته ایم و می دانیم که بدون شک می تواند تا حدود زیادی به رفع گرفتگی عضلات کمک کند. برای انجام آن ابتدا کمپرس سرد استفاده کنید (مدت ۱۵ دقیقه روی محل) تا از تورم و قرمزی آن جلوگیری شود و سرما با بی حس کردن مانع تحریکات عصبی ماهیچه شود.

پس از ۲۴ ساعت با کمپرس گرم عضلات را شل و خونرسانی را تقویت می کنید. در صورتی که کمپرس گرم و مرطوب داشته باشید روند خوب شدن شما را سرعت می بخشد. استفاده از دوش آب گرم راهکار فوق العاده مناسبی خواهد بود.

چه زمانی درمان دارویی (مراجعه به پزشک) برای رفع گرفتگی عضلات پیشنهاد می شود؟

احتمالا تجربه گرفتگی شدید گردن را داشته‌اید. چنانچه در محل گرفتگی این علائم را مشاهده کردید: تورم یا هرگونه قرمزی در محل، کاهش حجم ادرار، ناتوانی در حرکت و دردناک بودن آن، تب بالا، احساس سرگیجه، مشکل در بلع و استفراغ؛ برای رفع گرفتگی عضلات خودسرانه عمل نکنید و حتما به پزشک مراجعه نمائید.

پزشک بدون شک برای شما مصرف دارو، پمادهای موضعی، تزریق مناسب، مکمل های دارویی و راهکارهای درمانی را تجویز می‌کند. مکمل‌های دارویی یکی از مواردی است که در دراز مدت جوابگو خواهند بود و جنبه پیشگیرانه دارد. اگر مکمل دارویی مناسبی را مصرف نکنید نه تنها نیازهای بدنتان رفع نخواهد شد بلکه ممکن است عوارضی برای سیستم گوارشی و سایر ارگان های بدن داشته باشد.

با توجه به اهمیت مصرف مکمل‌ها برای افراد و لزوم مصرف آن برای بسیاری از آنها، شرکت کیمیاآرا با تولید یک نمونه محصول منحصربه فرد از نوع مکمل‌های دارویی، نیاز شما را به مصرف انواع مکمل ها مرتفع کرده است.

مکمل دارویی بونی مگز پلاس با افزایش سطح انرژی و بهبود کیفیت خواب، خستگی بدن را کاهش می‌دهد و با تقویت عضلات به رفع گرفتگی عضلات کمک می‌کند.