عدم ابتلا به کم خونی دغدغهی بسیاری از افراد به ویژه بانوان است. عوارض خطرناک و آسیبزای کم خونی گسترده است و در دراز مدت مشکلات فراوانی را ایجاد میکند. تصور ما مصرف مواد غذایی برای رفع این بیماری است در حالی که مواد غذایی مانع جذب آهن نیز بسیار هستند و افراد با خوردن آنها نه تنها کمکی به جلوگیری از این بیماری نخواهد کرد؛ بلکه عاملی برای ابتلا نیز خوآهند بود.
در این مقاله قصد داریم در مورد مواد غذایی مانع جذب آهن صحبت کنیم و توصیه های مناسب را در این زمینه ارائه کنیم.
چگونه برخی مواد غذایی مانع جذب آهن می شوند؟
یک نمونه بیماری کم خونی ناشی از کمبود و فقر آهن موجود در خون است. به نحوی که گلبول های قرمز توانایی حمل اکسیژن به دلیل نبود آهن کافی را ندارند و در نتیجه فرد عوارض کم خونی را به طور مشهود پس از مدتی احساس خواهد کرد. کم خوابی، خستگی، درد و گرفتگی عضلات، کاهش تمرکز و …. از حداقل عوارض این بیماری است.
برخی مواد غذایی و خوراکیها هستند که میزان جذب آهن بدن را کاهش میدهند. به عبارتی اجازه نمیدهند آهن به درستی و کامل جذب بدن شما بشود. در ادامه با تمام این خوراکیها و راهکارهای حل آن آشنا خواهید شد.
لیست مواد غذایی مانع جذب آهن میشوند:
۱- مواد غذایی حاوی کافئین
چای: چای یگ گیاه برای نوشیدن و حفظ آرامش است. این ماده حاوی مواد غذایی و مفیدی برای بدن مثل آنتی اکسیدان به عنوان ضدسرطان و تقویت کننده قلب است. افرادی که به دیابت مبتلا هستند به علت داشتن فلاوین در چای میتوانند به عنوان درمان و پیشگیری از دیبات آن را مصرف نمایند.
چای یک ماده ی طبیعی پروبیوتیک است که برای گوارش شما به شدت مفید است. معمولا به دلیل داشتن کافئین و تانن؛ به خوبی میتواند موجب آرامش و کاهش اضطراب شما بشود اما در صورتی که با مواد غذایی دارای آهن مصرف شود، کافئین موجود در آن مانع جذب کافی آهن خواهد شد.
افراد علاقه مند به مصرف این نوشیدنی؛ باید ۲ ساعت قبل و بعد از غذا از خوردن چای اجتناب کنند.
قهوه: قهوه نیز حاوی مقدار بیشتری از کافئین است و برای کاهش استرس مفید است. این نوشیدنی نیز همانند چایی باید با فاصله چند ساعتی قبل و بعد از غذا مصرف شود تا مانع جذب آهن نباشد.
شکلاتها: شاید برایتان جالب باشد که بدانید شکلات حاوی منابع خوبی از آهن است. اما به چه علت از آن به عنوان یکی از ا مواد غذایی مانع جذب آهن نام بردیم؟ مادهی اصلی سازندهی شکلات در واقع کاکائوست و این همان مادهی حاوی آهن است. در صورتی که برای ساخت شکلات از روغن، اسانسها و شیرین کنندهها، مواد مختلف صنعتی و رنگ های خوراکی استفاده شود؛ مانع جذب آهن خواهند شد.
۲- لبنیات
تمامی مواد غذایی مانع جذب آهن از گروه لبنیات مانند شیر، ماست، دوغ و …. در صورت همزمانی مصرف با مواد غذایی حاوی آهن؛ موجب ایجاد اختلال در جذب آهن توسط دستگاه گوارش میشوند. سعی کنید ضن قرار دادن این گروه در برنامه غذایی خود؛ از استفاده توامان آن با آهن بپرهیزید.
۳- افزودنیهای خاص به آب و مواد غذایی
کلر: امروزه در صنعت بهداشتی کردن آب آشامیدنی، در سراسر جهان از کلر به عنوان یک ضدعفونی کننده مناسب برای مقابله با میکروب و انگلها و پاک شدن آب استفاده میشود. شاید دیده باشید که در برخی مناطق میزان کلر موجود در آب به حدی است که آب در ابتدای خروج از شیر، سفید رنگ است.
بهتر است در این مواقع اجازه دهید کلر موجود در آب ثابت شود تا کلر آن بپرد و یا آب را بجوشانید و پس از سرد شدن مصرف نمایید.
کلر در آب حتی به مقدار کم آن نیز مانع جذب آهن و حتی کاهش منابع آهن در بدن میشوند. ضعیف کردن سیستم ایمنی بدن، آسیب به دستگاه تنفس و قلب از دیگر مضرات کلر است.
جوش شیرین: در گذشته برای پخت نان و شیرینی از این ماده به مقدار زیادی استفاده میشد که موجب پف کردن و حجیم شدن خمیر این مواد غذایی می شد. جوش شیرین ضمن انکه جزو مواد غذایی مانع جذب آهن محسوب میشود؛ به دستگاه گوارش با نفخ معده، کاهش ترشح اسید معده و سرطان معده منجر میشود.
۴- غذاهای دارای فتیات
در غلات کامل، حبوبات و مغزها و سبزیجات دانهای، فتیات وجود دارد. مقدار اندک این ماده به گونهای میتواند تأثیر بالایی در عدم جذب آهن در بدن داشته باشد. برای جلوگیری از این رخداد میتوانید در صورت خوردن مواد غذایی حاوی آهن با فتیات؛ مصرف گوشت یا ویتامین c را در کنار آن برای خنثی نمودن این حالت داشته باشید.
راهکارهای مفید برای پیشگیری از کم خونی
تغییر سبک و عادات زندگی: منظور از این راهکار، داشتن تغذیهی مناسب حاوی مواد دارای آهن فراوان ، عدم مصرف دخانیات و مشروبات الکلی، ورزش کردن به صورت منظم برای بهبود سلامت خون وجریان خون در بدن، استراحت کافی و مدیریت استرس است.
کنترل خونریزی: خونریزیهای زیاد در افراد میتواند ناشی از خونریزی دستگاه گوارش یا عادات ماهیانه در زنان باشد. در زمان خونریزی فرد میزان زیادی از گلبول آهن و به دنبال آن آهن را از دست خواهد داد که بلافاصله باید نسبت به جبران آن با نظر پزشک خود اقدام نماید.
مصرف مکملهای غذایی و دارویی مناسب: یکی از بهترین راهکارهای علم تغذیه و دارو؛ ساخت مکملهای غذایی است. این مکملها با هدف جبران و تکمیل نیاز بدن به مواد غنی و مورد نیازش ساخته شده است. لازم به ذکر است که هیچگاه نباید این مکملها جایگزین غذای اصلی شوند و همانطور که از نامشان مشخص است باید به عنوان تکمیل کنندهی سبد غذایی و پس از مشورت با پزشک مورد استفاده قرار گیرند.
برای آنکه به نوعی از تأثیراتی که مواد غذایی مانع جذب آهن میشوند بر بدنمان جلوگیری کنیم؛ بهتر است خوردن خوراکیهای دارای آهن را حتما در رژیم غذایی خود قرار دهیم. اما چگونه بهترین مکمل آهن را برای مصرف انتخاب کنیم؟ این سوالی است که بسیاری از افراد دارای کم خونی یا در معرض این بیماری هستند از خودشان یا پزشکشان می پرسند.
برای رسیدن به پاسخ صحیح باید بگوییم بهترین مکمل قرص آهن باید ضمن آنکه مقدار قابل جذبی از آهن را برای شما پس از هربار مصرف به همراه داشته باشد؛ عوارض و مشکلات ناشی از سایر قرص های مکمل را در پایینترین حالت ممکن دارا باشد.
پیشنهاد ما برای این انتخاب، مکمل آهن هموفیکس از تولیدات شرکت دارویی کیمیاآراست. این مکمل بدون شک به رفع سریع کم خونی می پردازد و به دلیل کربونیل آهن که ملح نیست و در واقع فرم خاصی از آهن می باشد؛ بیش از ۹۸% آهن قابل جذب را در فرمول خود دارد. فرم این کربونیل به شکل پارتیکلهای ریزی است که نسبت سطح به حجم را افزایش میدهد و در تماس با سلولهای روده جذب حداکثری را خواهد داشت.
این فرم از آهن برای زنان باردار و شیرده و حتی کودکان نیز ایمن است و منع مصرفی برای آن وجود ندارد. ضمن انکه به دلیل جذب آهستهی این مکمل؛ عوارض گوارشی بسیار کمی دارد.
این مکمل ضمن داشتن آهن، حاوی : اسیدفولیک، روی، ویتامین ث و گروه ب ۱ تا ۶ میباشد.
خلاصه
آگاهی از مواد غذایی مانع جذب آهن یکی از آیتمهایی است که حتما برای سلامت بدنتان باید بدانید. لبنیات مثل شیر ماست و پنیر و …، سویا، انجیر شلغم و مواد غذایی حاوی کلسیم و کافئین بر جذب آهن مؤثرند. اگر روزانه بالای ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم از کلسیم را مصرف دارید باید نسبت به تنظیم زمانی آن با خوراکیهای حاوی آهن توجه داشته باشید. علاوه بر توجه به این نکته خوردن مکمل بهترین مکمل آهن با تغییر سبک و روش زندگی؛ میتواند در بهبود، پیشگیری و درمان کم خونی اثر مثبت قراوانی داشته باشد.