شاید در نگاه اول اثر کم خونی بر تنگی نفس را نتوانیم به خوبی توصیف و تشریح کنیم و در واقع ارتباطی بین آنها را حدس نزنیم؛ در حالی که ارتباط خاصی بین این دو بیماری و اثر کم خونی بر تنگی نفس وجود دارد. پیش از آنکه به بررسی اثر کم خونی بر تنگی نفس بپردازیم لازم است در مورد کم خونی اطلاعات کافی و اولیه را بدست آوریم که در ابتدای این مقاله به آن اشاره می‌شود و سپس در مورد اثر این دو بیماری بر یکدیگر به تفصیل صحبت می‌کنیم.
کم خونی چیست؟
اصطلاح کم خونی زمانی برای زمانی به کار می‌رود که فرد تعداد گلبول قرمز سالم برای حل اکسیژن را نداشته باشد. این وضعیت می‌تواند به دلیل مشکلات ساختاری در این سلول باشد یا کمبود آهن که توانایی حمل اکسیژن توسط آنها با مشکل مواجه می‌شود و فرد علائمی همچون سرگیجه، سردرد و سخت نفس کشیدن را تجربه می‌کند. حالا باید به این سوال که آیا کم خونی بر تنگی نفس اثرگذار است؟ پاسخ مثبت بدهیم. نحوه‌ی اثرگذاری این بیماری را بر تنگی نفس در بخش بعدی خواهید خواند.
اثر کم خونی بر تنگی نفس چگونه است؟
همانطور که گفتیم اثر کم خونی بر تنگی نفس کاملا مشخص است. زمانی که تعداد گلبول‌های قرمز بدن کاهش پیدا کنند یا هموگلوبین به مقدار کافی در این سلول‌ها برای حمل اکسیژن وجود نداشته باشد؛ عضلات تنفسی برای انقباض و انبساط نیاز به اکسیژن دارند که در این صورت با مشکل مواجه خوآهند شد و فرد تنگی نفس را تجربه می‌کند.
به عبارتی وقتی بدن با کمبود اکسیژن روبه رو می‌شود، میزان و تعداد نفس کشیدن را افزایش می‌دهد تا کمبود اکسیژن را در عضلات و اندام‌ها جبران نماید. فرد پس از مدتی احساس تنگی نفس می‌کند و که از نشانه‌های شاخص در کم خونی شدید می‌توان به تنگی نفس اشاره کرد.
چگونه اثر کم خونی بر تنگی نفس را به راحتی تشخیص دهیم؟
این تشخیص بر دو مسیر و توسط پزشک انجام می‌گیرد. وقتی فرد با علائم کم خونی و تنگی نفس به پزشک مراجعه می‌کند؛ متخصص با بررسی سابقه پزشکی و معاینه در مرحله‌ی اول نسبت به موارد مشکوک اطمینان حاصل می‌کند. سوالاتی در مورد ژنتیک و سابقه خانواده، سبک زندگی و رژیم غذایی، مصرف دارو و …. می‌تواند تعیین کننده باشد.
اولین آزمایش مربوط به آزمایش CBC و تعیین تعداد و و حجم گلبول قرمز است که در صورت کم بودن آن، پزشک تشخیص کم خونی را خواهد داد.
آزمایش دوم مربوط به سنجش تنفس است. در این آزمایش عملکرد ریه‌ها و قابلیت آنها برای جذب اکسیژن را مورد بررسی قرار می‌دهند. آزمایش اسپیرومتری به معنای سنجش و اندازه‌گیری حجم و سرعت هوای بازدمی است.
در موارد پیشرفته و تخصصی‌تر پزشک می‌تواند با تصویربرداری از قفسه سینه یا MRI و سی‌تی‌اسکن به بیماری‌هایی که منجر به کم خونی و تنگی نفس می‌شوند پی ببرد.
پیشگیری از اثر کم خونی بر تنگی نفس
برای پیشگیری از اثر کم خونی بر تنگی نفس باید راهکارها و ترفندهای مختلفی را در رابطه با سبک زندگی اتخاذ نمود. نکته‌ها و روش‌های زیر می‌تواند به عنوان موارد پیشگیرانه بسیار کمک‌کننده باشد:
۱- مصرف آهن: بهترین و راحت‌ترین راه خوردن مواد غذایی حاوی آهن است. گوشت قرمز، حبوبات، سبزیجات دارای برگ سبز، مرغ و ماهی و مصرف مرکبات به دلیل داشتن ویتامین C می‌تواند به جذب آهن توسط بدن کمک کند. علاوه بر آن بهترین مکمل آهن نیز در برنامه درمانی و پیشگیرانه به عنوان تجویز پزشک می‌تواند بر اثر کم خونی بر تنگی نفس، مؤثر و کارساز باشد.
۲- کنترل استرس: استرس می‌تواند در دراز مدت به سیستم ایمنی بدن آسیب و انرژی منفی برای آن ایجاد کند. با ورزش‌هایی مانند یوگا و افزایش تمرکز و برنامه‌ریزی می‌توان تا حدود زیادی بر سطح استرس خود کنترل پیدا کنید.
۳- کاهش مصرف کافئین: خوردن کافئین بیش از اندازه می‌تواند جذب آهن را مختل کند. بهتر است خوردن نوشیدنی‌های حاوی کافئین را با مدت زمان و با فاصله از مواد غذایی مصرف کنید.
۴- استراحت کافی: داشتن خواب خوب و کافی و با کیفیت می‌تواند نشان دهد که شما کم خون نیستید. پس در صورت کم خوابی زیاد حتما به کم خونی مشکوک شوید.
۵- فعالیت ورزشی مناسب: معمولا کسانی که کم خونی هستند و با مشورت پزشک ورزش‌های بدنی مناسب را به طورم نظم انجام می‌دهند گردش خون سالم‌تری دارند و میزان خستگی ناشی از اثر کم خونی بر تنگی نفس را کاهش خواهد داد.
درمان‌های مختلف برای کاهش اثر کم خونی بر تنگی نفس چیست؟
اثر کم خونی بر تنگی نفس در صورت عدم درمان می‌تواند شدید و دارای عوارض خطرناکی برای فرد بشود. درمان‌های مؤثر می‌تواند به درمان فرد منجر شود. درمان‌های متعددی برای کاهش اثر کم خونی بر تنگی نفس وجود دارند که عبارتند از:
۱- بهبود تغذیه خوراکی و دارویی با افزایش میزان آهن: خوردن مواد غذایی حاوی آهن که در بالا به آنها اشاره شد علاوه بر آن مصرف مکمل‌های دارویی حاوی بهترین به خوبی می‌توانند بخش زیادی از کمبود آهن خون افراد را جبران کند.
۲- مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌های حاوی ویتامین گروه ب: کمبود ویتامین ب۱۲ یا همان اسیدفولیک می‌تواند به کم خونی منتج شود.
۳- درمان‌های هورمونی: ممکن است برخی کم خونی‌ها در زنان ناشی از خونریزی‌های شدید ماهیانه باشد که به دلیل مشکلات هورمونی است و بنابراین فرد با درمان مشکلات هورمونی می‌تواند از اثر کم خونی بر تنگی نفس که یکی از مشکلات کم خونی است تا حدود زیادی غلبه کند.
۴- درمان‌های خاص و تکمیلی: برای مشکلات تنفسی و تنگی نفس نیاز به برخی درمان‌های تکمیلی مانند استفاده از اکسیژن در مواقع بحرانی است. علاوه بر آن برای درمان کم خونی با دارو درمانی و مصرف داروهای تخصصی برای تحریک گلبول‌سازی می‌توان تا حدودی به درمان و کاهش اثر کم خونی بر تنگی نفس کمک کرد.
درمان دارویی مکمل آهن هموفیکس
همانطور که گفته شد مکمل‌های آهن برای پیشگیری و درمان کم خونی و افزایش میزان آهن خون در این افراد بسیار مؤثر است. اما آنچه که اهمیت دارد استفاده از بهترین مکمل آهن برای درمان است. مکمل آهن هموفیکس که از تولیدات شرکت دارویی کیمیاآراست به علت ویزگی‌های منحصر به فردی که دارد به خوبی می‌تواند به رفع سریع کم خونی کمک کند. این مکمل نوع جدیدی از آهن کربونیل را دارد که بیش از ۹۸% آهن قابل جذب را در فرمولاسیون خود دارد.
علاوه بر آن این فرم آهن دارای پارتیکل‌های کروی ریز است که میزان سطح به حجم بالایی دارد و در نتیجه در تماس با سلول‌های روده میزان جذب بالایی دارد. همچنین به دلیل جذب ارامی که دارد عوارض گوارشی بسیار کمتری نسبت به سایر مکمل‌های آهن دارد.
سخن پایانی
اثر کم خونی بر تنگی نفس یکی از اثرات ناشی از کمبود آهن در بدن می‌باشد که در صورت عدم درمان می‌تواند به مشکلات تنفسی ختم شود. افراد کم خون به دلیل کمبود آهن، حمل اکسیژن را به سختی دارند و در نهایت عضلات بدن به ویژه عضلات تنفسی برای انقباضات خود با مشکل روبه رو می‌شوند و تنفس برای افراد سخت می‌شود. درمان این بیماری با مراجعه به پزشک و رفع کم خونی ناشی از کمبود آهن امکان‌پذیر است. مصرف مواد غذایی حاوی آهن و مکمل‌های دارویی مناسب حاوی آهن بسیار مفید هستند.
