ناخن‌ها جزو سیستم پوششی بدن هستند. و از ترکیب …. ساخته شده‌اند. بررسی علت شکنندگی ناخن ها به این دلیل اهمیت دارد که این عضو از بدن مانند سایر سیستم پوششی (مو، پوست و غدد) وظیفه‌ی محافظت از بدن در مقابل عوامل بیرونی و بیماری‌زا را بر عهده دارد.
علل مختلفی در سلامت یا بیماری ناخن‌ها دخالت دارد. برخی مواقع اقدامات افراد ممکن است سلامت ناخن‌ها را به خطر بیندازد. در این مقاله ضمن معرفی این عوامل، به دنبال تقویت و محافظت از ناخن‌ها هستیم و راه‌های پیشگیری و درمان در شکنندگی ناخن را نیز بررسی می‌کنیم.
علت شکنندگی ناخن چیست؟
اکثر افراد در طول زندگی با این مشکل مواجه شده‌اند که ناخن‌هایشان به شدت شکننده، خشک و به صورت لایه‌ای قابل جدا شدن هستند. به دنبال این اتفاق سطح ناخن‌ها از حالت صاف و یکدست به ناهموار تبدیل می‌شود و ضمن آنکه ظاهر نامناسبی پیدا می‌کند؛ از نظر سلامت فرد را در معرض آسیب و بیماری قرار می‌دهد.
برخی مواقع ممکن است در زیر ناخن لایه‌ی زرد رنگی ایجاد شود و باعث جدا شدن ناخن از بستر خود شود. در اینصورت رشد مجدد ناخن هرگز شبیه قبل نخواهد بود.
علت شکنندگی ناخن بارها توسط محققین علم پزشکی و سلامت مورد توجه قرار گرفته و راه‌های مختلفی را برای درمان آن پیشنهاد داده‌اند. این علت‌ها در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد.
شایع‌ترین نوع علت شکنندگی ناخن مربوط به بیماری‌ها به ویژه قارچ هاست؛ قارچ‌ها شبیه انگل‌هایی هستند از برش و فضای ریز بین ناخن و پوست وارد ناخن‌ها می‌شوند و پس از مدتی فرد را دچار عفونتهای قارچی در این بخش می‌کنند. ناخن در این حالت شکننده، پوسته پوسته و ضخیم می‌شود و در نهایت تغییر رنگ می‌دهد. قارچ‌ها شکل‌های متفاوتی دارند و هرکدام می‌توانند علل و عوارض متفاوتی داشته باشند که با مراجعه به پزشک می‌توان نسبت به درمان آنها اقدام نمود.
یکی از دلایل بروز این قارچ‌ها محیط های آلوده و عدم رعایت بهداشت فردی است.
دیگر علت شکنندگی ناخن بیماری به نام پسوریازیس است. این بیماری پوستی به بیماری در ناخن‌ها منتقل می‌شود و باعث ایجاد تغییر شکل و بروز ضایعاتی در ناخن‌ها می‌شود. شکننده بودن و تغییر رنگ از دیگر علائم این بیماری است.
وارد آوردن فشار و آسیب به ناخن‌ها می‌تواند علت شکنندگی ناخن‌ها باشد. پوشیدن کفش‌های تنگ به ویژه برای شست پا ضمن آسیب به ناخن‌ها بستر مناسبی برای ایجاد قارچ ناخن است. یا استفاده از مواد آرایشی غیر بهداشتی مثل لاک‌های مانیکور ناخن‌ها و …. .
سوء تغذیه، نرسیدن مواد غذایی مناسب، پرکاری تیروئید، اختلال در غدد درون ریز بدن می‌تواند از دیگر علل شکنندگی ناخن‌ها باشد. وجود لکه‌های سفید روی ناخن‌ها نشانه‌ای از کم خونی و آهن و سایر مواد معدنی و ویتامین‌هاست.
از آنجا که رطوبت بدن بر نرم بودن ناخن‌ها اثر دارد، کم‌کاری تیروئید منجر به کاهش متابولیسم و تعرق شده و رطوبت بدن را کم می‌کند. در نهایت این کمبود رطوبت به پوسته پوسته شدن ناخن‌ها می‌انجامد.
کمبود چه مواد غذایی در بدن علت شکنندگی ناخن هاست؟
گفتیم که یک علت شکنندگی ناخن؛ تغذیه‌ی نامناسب است که منجر به بروز حالت‌های زیر در ناخن‌ها می‌شود:
- برجسته شدن ناخن
- ایجاد انحنا در ناخن‌ها
- تغییر رنگ
- شکننده شدن
- پوسته پوسته شدن
- ترک خوردگی
- ایجاد خطوط افقی روی ناخن (Beaus Line)
- ایجاد حالت قاشقی در ناخن‌ها (کویلونیشیا)
ناخن‌ها می‌توانند با شما حرف بزنند و هر تغییر حالتی در آنها به شما نشان دهد که کمبود چه ماده‌ی غذایی در بدن شما باعث آسیب به آنها شده است. مهمترین مواد غذایی که باعث حفظ سلامت ناخن‌ها می‌شوند عبارتند از:
ویتامین‌ها
ویتامین‌ها به ویژه گروه B12 ، بیوتین (B7)، فولات (B9) برای سلامت ناخن‌ها مفیدند. B12 در غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز، ماهی، میگو، مرغ و .. ، در غلات غنی شده مانند جو دوسر و لبنیات مانند شیر و ماست و کره یافت می‌شود؛ منبع سرشاری از این گروه ویتامین است. این ماده در غذاهای گیاهی یافت نمی‌شود بنابراین افرادی که صرفا رژیم گیاهی دارند نمی‌توانند به خوبی این ماده را دریافت کنند.
کمبود این ویتامین باعث برآمده شدن ناخن‌ها و در برخی موارد کمبود شدید آن به آبی شدن رنگ ناخن بیانجامد.
علت شکنندگی ناخن‌ها، کمبود بیوتین یا ویتامین B7 است. شما می‌توانید با مصرف حبوبات، آجیل‌ها مثل گردو، سویا و بادام زمینی به خوبی این ماده‌ی مفید را دریافت کنید.
کمبود فولات یا ویتامین B9 منجر به برآمده شدن ناخن‌ها می‌شود. با مصرف تخم مرغ، موز، مرکبات، حبوبات، سبزیجات برگ‌دار این ویتامین را در بدنتان تقویت کنید.
کلسیم
همیشه شنیده‌اید که کلسیم برای استخوان و ناخن‌ها مفیدند. این ماده‌ی مغذی به سلامت و حفظ ظاهر زیبای ناخن‌ها کمک می‌کند. کلیه محصولات لبنی، دانه‌ها، حبوبات، ماهی ساردین حاوی کلسیم فراوانی است.
اسید چرب امگا۳
بدن نیاز به چربی دارد اما از نوع مفیدش. اسید چرب ضروری امگا۳ دقیقا همان ماده‌ای است که برای استحکام ناخن‌ها و ممانعت از ترک خوردنشان باید در بدن وجود داشته باشد. این ماده در روغن ماهی، برخی دانه‌ها و مکمل‌های غذایی یافت می‌شود.
آهن
فقر آهن مهمترین علت شکنندگی ناخن و قاشقی شدن آنهاست. لبه‌ی ناخن در این حالت به راحتی به بالا بر می‌گردد و یا ترک می‌خورد. مصرف گوشت قرمز، سبزیجات دارای برگ سبز مانند اسفناج، برخی حبوبات مانند لوبیا، آجیل‌ها و دانه‌ها آهن فراوانی دارند که اگر به همراه ویتامین C مصرف شوند میزان جذب آن را در بدن افزایش داده و چون آهن وظیفه‌ی اکسیژن‌رسانی را به عهده دارد، در سلامت و ترمیم ناخن‌ها بسیار موثر عمل خواهد کرد.
روی
اگر می‌خواهید روی ناخن‌هایتان خطوط افقی ایجاد نشود حتما از مواد غذای حاوی روی مانند تخم مرغ، لبنیات، آجیل و حبوبات استفاده کنید.
چه زمانی باید برای مشکل ناخن‌هایمان به پزشک مراجعه کنیم؟
همانطور که گفته شد رفع کمبود برخی مواد غذایی در بدن می‌تواند مشکلات مربوط به ناخن را برطرف کند. اما برخی مواقع این مشکلات عمیق است و نیاز به بررسی دقیق و تشخیص پزشک دارد. مثلا ابتلا به بیماری‌ها و قارچ‌ها می‌تواند علاوه بر ناخن مشکلات وسیع‌تری را برای سلامتی افراد به وجود آورد. بنابراین در صورتی که مشکل ناخن‌ها به مدت طولانی وجود داشت؛ مراجعه به پزشک الزامی است.
نکات مهم در مراقبت از ناخن‌ها و راه‌های تقویت آنها
حال که با علت شکنندگی ناخن‌ها آشنا شده‌اید باید نسبت به رعایت برخی نکات اولیه و ساده، سلامت ناخن‌ها را تضمین کنید.
۱- سعی کنید ناخن‌ها را خشک نگه دارید. البته این بدان معنا نیست که رطوبت برای ناخن‌ها مضر باشد. منظور این است که رطوبت بیش از اندازه باعث ایجاد شکنندگی ناخن‌ها خواهد شد. هنگام شستن ظرف‌ها حتما از دستکش استفاده کنید و در صورت اجبار به شستن مداوم دست‌ها حتما آنها را خشک کرده و سپس از لوسیون مناسب استفاده کنید.
۲- اگر می‌خواهید ناخن‌هایتان را سوهان بکشید در یک جهت این کار را انجام دهید. سوهان کشیدن بیش از اندازه منجر به لایه لایه شدن ناخن‌ها و نازک شدن آنها می‌شود.
۳- اگر از لاک استفاده می‌کنید؛ حتما از محصولات پاک کننده‌ی بدون استون استفاده کنید.
۴- از روغن‌های مفید برای تقویت ناخن‌ها استفاده کنید. روغن نارگیل، روغن کرچک، روغن بادام را می‌توانید روی ناخن‌ها ماساژ دهید یا با یک پنبه آغشته به این ورغن‌ها روی ناخن‌ها کشید.
۵- استفاده از عسل برای سلامت پوست و مو و ناخن بسیار مفید است. فواید عسل به عنوان یک ماده‌ی ضد قارچ بر هیچ کس پوشیده نیست. با تهیه‌ی یک ماسک عسل (دو قاشق) با روغن زیتون (یک قاشق) و قرار دادن آن روی ناخن‌ها، تا حدودی می‌توانید نسبت به درمان آن اقدام کنید.
درمان شکنندگی ناخن‌ها
برای درمان شکنندگی ناخن‌ها باید نسبت به سلامت آنها دقت و توجه کافی را داشته باشید. در بخش‌های پیشین در مورد علت شکنندگی ناخن‌ها به تفصیل مواردی، عنوان شد. یکی از شایع‌ترین علل کمبود مواد غذایی و بروز بیماری‌های مختلف در اثر کاهش استحکام و سلامت ناخن‌هاست.
در صورتی که فرد بتواند مواد مغذی را به بدن خود برساند؛ تا حدود زیادی می‌تواند نسبت به پیشگیری یا درمان شکنندگی ناخن‌ها کمک نماید.
یکی از مواد اصلی در حفظ سلامت ناخن‌ها وجود عنصر آهن در بدن است. این ماده باید از طریق تغذیه به بدن برسد. ممکن است نتوانیم به اندازه‌ی مورد نیاز این ماده‌ی معدنی را دریافت کنیم که در این صورت استفاده از مکمل‌های غذایی بهترین روش درمان خواهد بود.
مکمل آهن هموفیکس؛ یکی از تولیدات مهم و اثرگذار شرکت تولیدی کیمیاآراست که با جبران آهن بدن، کم خونی را به راحتی جبران خواهد کرد. این مکمل به دلیل وجود کربونیل آهن، دارای پارتیکل‌های کروی ریز است و میزان سطح به حجم زیادی را هنگام تماس با سلول‌های روده خواهد داشت و لذا جذب حداکثری را منجر خواهد شد.
این مکمل علاوه بر آهن دارای ویتامین‌های گروه B، ویتامین ث، اسید فولیک و مقدار زیادی زینک (روی) می‌باشد. کلیه‌ی این مواد برای رفع علت شکنندگی ناخن‌ها مفید هستند.
مصرف این ماده برای تمامی گروه‌های سنی و افرادی که دچار کمبود آهن و مواد معدنی هستند به ویژه زنان باردار و کودکان مناسب است.
سخن پایانی
اگر به دنبال علت شکنندگی ناخن‌هایتان هستید باید آن را در روش زیست و مراقبت خود جستجو نمایید. بروز بیماری‌ها، آسیب و تحت فشار قرار دادن ناخن‌ها، کمبود مواد مغذی همه در شکنندگی ناخن‌ها موثرند. اما آنچه که معمولا بیشترین تأثیر را بر مشکلات ناخن‌ها دارد؛ کمبود مواد غذایی مفید برای بدن است. مصرف روزانه‌ی ویتامین‌ها و مواد معدنی به همراه مکمل‌های غذایی مفید به عنوان داروی مناسب برای درمان شکنندگی ناخن پیشنهاد می‌شود.
