آمار جهانی نشان میدهد که یک سوم جمعیت جهان کم خونی از نوع مینور یا ماژور دارند که علت بسیاری از آنها تغذیهی نامناسب است. اینکه کم خونی چه خطراتی دارد و راهکار درمانی آن چیست؛ بستگی به نوع یا شدت کم خونی، جنسیت فرد، وضعیت درگیری با بیماری و … بستگی دارد. اگر چه میزان شیوع این بیماری بالاست، اما ممکن است در صورت عدم توجه به آن منجر به عوارض جبرانناپذیری برای فرد بشود. با توجه به اینکه ابتلا به این بیماری نیاز به مراقبت دارد، بنابراین آگاهی از کم خونی و علت آن و همچنین خطرات کم خونی میتواند راه پیشگیری و درمان را برای فرد باز نگه دارد. در مقالهی پیش رو در مورد عوارض کم خونی و راه درمان آن اطلاعاتی ارائه میشود.
کم خونی چه خطراتی دارد ؟
خطر کم خونی در زنان:
بیشترین درصد شیوع کم خونی در زنان است. زمانی کم خونی در آنها بروز پیدا میکند که هموگلوبین در گلبولهای قرمز کافی نباشد. این ناکافی بودن هموگلوبین منجر به کمبود آهن و اکسیژن در بدن میشود که میتواند در حالت شدید آن منجربه بروز بیماریهای خطرناکی در زنان بشود.
خطر کم خونی در زنان به دلیل تغییرات هورمونی و بارداری میتواند بیشتر از سایر گروههای سنی و یا مردان باشد. بروز کم خونی شدید در زنان میتواند از عوارض کم مانند سردرد، ضعف، خستگی و رنگ پریدگی پوست، مشکلات پوستی و جوش صورت، مشکلات مربوط به رنگ لثه و ناخنها آغاز شود و تا شروع نشانههای خطرناک مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، آریتمی (بی نظمی) در ضربان قلب و بزرگ شدن غدد لنفاوی پیشرفت کند.
خطر کم خونی در شیردهی:
مادران باردار از زمان جنین فرزند تا پایان شیردهی به فرزنشان، باید همواره مراقب از خود نسبت به کم خونی را در اولویت قرار دهند. دوران شیردهی نوزاد از بدن مادر تغذیه میکند و هرگونه کمبود از سوی مادر میتواند بر رشد جنین هم اثر منفی بگذارد و از طرفی خود مادر را در دراز مدت دچار چالشهای مربوط به سلامت کند. برخی مادران بلافاصله بعد از زایمان دچار کم خونی میشوند. ممکن است به علت خونریزی حین زایمان یا افسردگی پس از آن، مادر دچار کم خونی شود. عارضهی بروز کم خونی در دوران شیردهی کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن است که به طور مستقیم همین عامل میتواند بر کیفیت و حجم شیر، تورم سینهها، گرفتگی لولههای شیری در سینه و … ختم شود.
خطر کم خونی در بارداری:
اینکه در دوران بارداری کم خونی چه خطراتی دارد سوال اکثر مادران باردار است. دوران پر ریسک و استرس برای زنان؛ دوران بارداری است چرا که مادر مسئولیت مراقبت از فرزند خود رابر عهده دارد و در صورت بروز هر بیماری به طور مستقیم بر جنین خود اثر خواهد داشت.از عوارض خطرناک کم خونی در دوران بارداری میتوان به زایمان زودرس، افزایش احتمال مرگ و میر نوزاد، نقص در رشد جنین، احتمال مرگ مادر به علت خونریزی شدید، تغییرات خلقی بعد از زایمان به ویژه افسردگی شدید.
خطر کم خونی در نوجوانان:
گروه پر خطر که در صورت قرار گرفتن در معرض کم خونی با مشکلات عدیدهای در سالهای بعد مواجه خواهد شد؛ نوجوانان هستند. دلیل بروز کم خونی در این سنین یا ارثی بودن این بیماری است و یا تغذیهی نامناسب است. معمولا این بیماری در نوجوانان خود را به شکل رنگ پریدگی، خستگی طولانی مدت، خوابیدنهای زیاد، کاهش تمرکز به ویژه در مدرسه، کاهش توان کاری و کاهش مقاومت بدن نشان میدهد. این علائم میتواند هرکدام در سنین جوانی و بزرگسالی در صورت عدم بهبودی کم خونی، به امراض و مشکلات سخت و پیچیهتری تبدیل شوند.
خطر کم خونی در بیماران خاص:
پاسخ به این سوال که در بیماریهای خاص کم خونی چه خطراتی دارد باید بگوییم که کم خونی میتواند تشدید کننده بعضی علائم در برخی بیماریهای خاص بشود یا کم خونیهای شدید منجر به بروز برخی بیماری بشود اما در اکثر مواقع بیماریهای خاص مانند سرطان، بیماریهای کبد و کلیه، خونریزیهای شدید و مشکلات گوارشی، بیماریهای خود ایمنی و … به شروع کم خونی و تشدید آن در افراد کم خواهد کرد. این کم خونی ناشی از بیماریهای خاص و مقاوم به درمان ضمن استهلاک جسمی فرد و کاهش رشد درمان افراد، خود معلول بروز بیماریهای متنوع دیگری است. در افرادی که بیماری کبد دارند وظایف آن که شامل دفع سموم از طریق خون، تنظیم انعقاد خون و آمینواسید، مقاومت در برابر عفونت و …. به علت کم خونی دچار اختلال خواهد شد و این فعالیت ها و وظایف را تحت تأثیر قرار میدهد.
خطر کم خونی در جنین و کودکان:
این کم خونی از زمان تشکیل جنین و به علل ارثی، یا محیطی مانند عدم تغذیه مناسب و بیماریها به وجود می آیند که میتواند موجب بروز نقصهای مادرزادی شدید، عفونت ها و مشکلات قلبی در جنین بشود. در موارد نادر نیز کم خونی شدید میتواند مرگ جنین را به همراه داشته باشد. این کم خونی میتواند با نوزاد همراه شود و و او را مبتلا به عوارض کم خونی دوران کودکی کند.
عوامل خطر کم خونی:
- رژیم غذایی نامناسب
- اختلالات روده
- بیماریهای مزمن
- عفونت ها
- مشکلات قاعدگی مانند خونریزیهای شدید
- افزایش سن
- مصرف دخانیات
- ایدز
- بیماریهای خود ایمنی
برای رفع خطر کم خونی چه بخوریم؟
انسان برای ادامهی حیات خود نیاز به سوختی دارد که فقط از طریق مصرف مواد غذایی تأمین میشود. در صورت نبود تعادل و توازن در دریافت مواد اولیه و مهم؛ احتمال بروز امراض مختلف به ویژه کم خونی در افراد افزایش می یابد. کم خونی به علت اینکه یک بیماری شایع است؛ بیشتر مورد توجه متخصصان تغذیه قرار میگیرد. از طرفی با داشتن یک رژیم غذایی مناسب که حکم دارو را برای این بیماران دارد؛ میتوان به طور کامل این بیماری را از بین برد.
البته در مواردی که کم خونی شدید شده باشد ضمن مراقبتهای غذایی، انجام درمانهای دارویی و پزشکی توامان لازم و ضروری است.
مواد غذایی که میتواند در این مسیر کمک کننده باشند عبارتند از:
مواد مغذی گیاهی: اسفناج، کلم سبز، برگ چغندر. همانطور که مشاهده میکنید برگهای پهن و تیره حاوی قدار زیادی اهن هستند و لذا مصرف روزانهی آنها میتواند خطات ناشی از کم خونی را کاهش دهد.
مواد مغذی جانوری: گوشت قرمز، جگر و ماهی به راحتی میتوانند پیشتاز مبارزه با کم خونی در فرد باشند. مصرف دو بار گوشت قرمز و دو تا سه بار ماهی و غذاهای دریایی جبران کنندهی فوقالعادهای برای کمبود اهن خواهد بود. جگر به دلیل داششتن آهن، فولات و ویتامین B12 نیز غذایی منحصر به فرد برای درمان این بیماری است.
مواد مغذی در میوهها: پرتقال، لیموترش، انار، موز و انجیر. برای جذب بهتر اهن موجود در خون ویتامین C بهترین ماده می باشد. این میوهها به دلیل داشتن ویتامینهای متنوع به جذب اهن خون و جبران هموگلوبین کمک زیادی میکنند.
مواد مغذی در حبوبات: اگر نگران این هستید که کم خونی چه خطراتی دارد و در صدد رفع کامل ان می باشید، پیشنهاد می شود حتما حبوبات را در رژیم غذاییتان بگنجانید. به ترتیب عدس، لوبیا قرمز، نود و سویا میزان آهن زیادی برای جبران کم خونی در اختیار بدن قرار می دهند.
مواد مغذی در آجیلها: همواره دانه ها به دلیل منبع غذایی بکر و البته غنی از مواد معدنی؛ مورد توجه درمانگران بوده است. پسته، گردو،فندوق، بادام هندی ، خرما و کشمش و … تأثیر چشمگیر و قابل توجهی را در رفع کم خونی دارند.
مواد مغذی در غلات: نان، ماکارانی، غلات صبحانه به شرط غنی بودنشان برای جبران کم خونی مفید هستند.
پیشنهاد نهایی برای درمان سریع و مکمل برای کم خونی این است که ممکن است افراد نتوانند به دلایل مختلف به این مواد مغذی دسترسی داشته باشند یا روزانه مقدار مشخصی از آنها را دریافت کنند. بنابراین در اینگونه مواقع با کمک تکنولوژی دارویی تمامی مواد مورد نیاز بیماران کم خون را با کمک قرصهای مخصوص به طور کامل رفع می کنند.
شرکت کیمیاآرا به عنوان یکی از شرکتهای تولیدی دارو به ویژه در حوزه ی مکملهای دارویی؛ توانسته است با تولید و عرضه ی هموفیکس به عنوان داروی رفع کامل کم خونی؛ تأثیر قابل توجهی بر درمان این بیماری داشته باشد.
ویژگی که مختص تنها این نام تجاری است؛ این است که مکمل هموفیکس بر خلاف املاح آهن؛ بیشتر از ۹۸% اهن المنتال (قابل جذی) در فرمولاسیون خود دارد که با مصرف هر بار از این قرص، مقدار زیادی از اهن توسط بدن فرد دارای کم خونی جذب خواهد شد.
این مکمل برای زنان باردار و شیرده منع مصرف ندارد و کاملا ایمن میباشد و به علت اثربخشی سریع و زیاد، عوارض گوارشی بسیار کم دارد.
ترکیابت موجود در این قرص عبارتند از : کربونیل اهن، اسیدفولیک، روی، ویتامینهای ث و ب۱ و ب۲ و ب۳ و ب۶
برای بهترین اثرگذاری از سوی این دارو، پیشنهاد میشود مصرف آن بدین گونه باشد که ۱ تا دو ساعت قبل یا بعد از غذا یک عدد از آن مصرف شود.