در بسیاری مواقع افراد تفاوت کم خونی و تالاسمی را نمی‌دانند و زمانی که با افراد تالاسمی روبه رو می‌شوند تصور می‌کنند به علت فقر آهن به این بیماری مبتلا شده‌اند. اما بهتر است بدانید که این دو اگر چه مربوط به بیماری خونی می‌باشند اما با هم کاملا متفاوت هستند. با ما همراه باشید تا در این مقاله به راحتی با تفاوت کم خونی و تالاسمی آشنا شوید.
تفاوت کم خونی و تالاسمی چیست؟
تالاسمی:
تالاسمی یا کم خونی مینور یک بیماری شایع است که از پدر و مادری که ناقل و بیمار هستند به فرزندانشان به ارث می‌رسد. این بیماری به دو نوع خفیف با نام “تالاسمی مینور” و شدید با نام “تالاسمی ماژور” شناخته می‌شود.
در خون انسان‌های سالم که مبتلا به تالاسمی نیستند؛ هموگلوبین دارای دو پروتئین به نام‌های آلفا و بتا است که که اکسیژن را حمل می‌کنند. زمانی که فردی به تالاسمی مبتلا شود در واقع به علت نقص در تولید این پروتئین‌ها در بدن؛ سلول هموگلوبین به طور کامل شکل نمی‌گیرد و این نقص باعث عدم حمل کامل اکسیژن توسط سلول خونی می‌شود.
تأثیر این بیماری در افراد علائم و نشانه‌هایی است که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.
کم خونی ناشی از فقر آهن:
تفاوتی که در این بیماری با تالاسمی وجود دارد در شکل سلول خونی است. سلول خونی در افراد دارای کم خونی ناشی از کمبود آهن، شکل کاملی دارد و تنها عیب آن این است که چون هموگلوبین از دو گروه آهن هم دار و غیر هم دار درست شده است؛ و برای انتقال و چسبیدن اکسیژن روی خود به این آهن نیاز دارد؛ لذا در صورت کمبود آهن، اکسیژن رسانی به خوبی انجام نمی‌شود.
آنچه در این دو بیماری خود را نشان می‌دهد این است که در افراد دارای تالاسمی از بدو تولد فرد سلول‌های خونی ناقصی دارد اما در افراد دارای کم خونی این نقص سلولی موجود نیست.
چگونگه تفاوت کم خونی و تالاسمی را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص دقیق تفاوت کم خونی و تالاسمی باید حتما از آزمایشات تخصصی و پزشکی بهره مند شد. نکته‌ی قابل توجه در این آزمایش این است که پس از آزمایش در هر دو بیمار میزان هموگلوبین پایین است که در هر دو نشان‌دهنده‌ی کم خونی است. اما اگر تعداد فریتین فرد بالای ۱۰۰ باشد یعنی کم خونی ناشی از فقر آهن نخواهد بود.
در تالاسمی و کم خونی فقر آهن، MCV یا حجم گلبول قرمز کم است. بنابراین آنچه که می‌تواند تشخیص را در آزمایشات دقیق‌تر کند تعیین میزان فریتین خون است که میزان ذخیره‌ی آهن را نشان می‌دهد.
فریتین کم = کم خونی
فریتین بالا = تالاسمی
علاوه بر آن زمانی که فرد آزمایش خون را انجام می‌دهد؛ در جلوی حرف RBC تعداد گلبول قرمز نوشته می‌شود. فرد دارای کم خونی ناشی از فقر آهن در این قسمت تعداد گلبول قرمز کمی دارد چون تعداد آهن کم موجود در بدن این افراد به آنها اجازه‌ی ساخت گلبول قرمز را نخواهد داد. در حالی که در افراد تالاسمی مینور، فرد گلبول قرمز کمی ندارد و با الکتروفورز هموگلوبین به تست هموگلوبین می‌پردازند.
افراد معمولی دو نوع هموگلوبین دارند به نام‌های A و A2
فردی که تالاسمی مینور از نوع نقص در هموگلوبین بتا دارد؛ هموگلوبین A2 او یا هموگلوبین جنینی (F) زیادی دارد.
اهمیت تشخیص تفاوت کم خونی و تالاسمی در چیست؟
از آنجا که تالاسمی یک بیماری ارثی می‌باشد و به فرزندان فرد منقل می‌شود، بنابراین در صورتی که والدین هر دو ناقل آن بیماری باشند، احتمال درگیری فرزندان به نوع دیگر تالاسمی یعنی تالاسمی ماژور (شدید) افزایش پیدا می‌کند.
در افراد مبتلا به تالاسمی ماژور که علایم شدیدی دارند، فرد به شدت درگیر انواع مشکلات خونی و جسمی خواهد شد. بنابراین لازم است در صورتی که فردی احتمال کم خونی را در خود می‌دهد با مراجعه به متخصص ضمن آگاهی از نوع کم خونی فقر آهن و تالاسمی خود، اقدامات لازم را در جهت رفع مشکل انجام دهد.
تفاوت کم خونی و تالاسمی در بروز علائم و نشانه‌ها:
معمولا تالاسمی مینور به علت خیف بودن بیماری علائم مشخصی بر خلاف نوع ماژور خود ندارد و همانند افرادی که دارای کم خونی فقر آهن هستند نشانه‌های معمول مانند: رنگ پریدگی و خستگی، ضعف را نشان دهند. البته در برخی از افراد مبتلا به تالاسمی مینور نیز طحال آنها بزرگ می‌شود.
درمان تالاسمی مینور چیست؟
این افراد معمولا مشکلی در زندگی روزمره نخواهند داشت و تنها تحت نظر پزشک باشند کافی است. افراد تالاسمی مینور به علت آنکه میزان آهن خون مناسبی دارند، پس نیازی به مصرف قرص آهن ندارند و در نتیجه تنها زمانی که فریتین خون‌شان کاهش پیدا کرد باید تحت نظارت پزشک و متخصص مصرف قرص آهن را آغاز نمایند.
درمان کم خونی فقر آهن چیست؟
همانگونه که از نام این بیماری مشخص است؛ افراد دارای فقر آهن باید میزان آهن موجود در خون خود را افزایش دهند. مصرف بهترین مکمل قرص آهن به خوبی می‌تواند جبران این نقص باشد و فرد را درمان کند. یکی از بهترین مکمل‌های قرص آهن که به راحتی می‌تواند جبران فقر آهن را برای فرد انجام دهد.
مکمل هموفیکس یکی دیگر از تولیدات دارویی و منحصربه‌فرد شرکت کیمیاآرا می‌باشد که به علت ویژگی‌های خاصی که در این قرص وجود دارد؛ بدون شک مشکل فقر آهن را رفع خواهد نمود.
در واقع این مکمل علاوه بر آهن؛ دارای اسید سولفوریک، روی، ویتامین‌های گروه ب۱ تا ب۶ و ویتامین ث برای جذب بهتر آهن می‌باشد.
فرم خالص آهن در این قرص به شکل کربونیل است و دارای پارتیکل‌های ریزی است که به علت افزایش سطح به حجم؛ به مقدار بیشتری از دستگاه گوارش جذب خواهد شد. میزان آهن قابل جذب در این قرص ۹۸ % آهن است که بالاترین حد برای یک جذب کامل می‌باشد. افرادی که این مکمل را مصرف نموده‌اند؛ دچار کمترین عوارض گوارشی شده‌اند چون جذب آن به آرامی در بدن اتفاق می‌افتد.
خلاصه
تفاوت کم خونی و تالاسمی یکی از موارد مهم تشخیص این دو بیماری است که می‌تواند بر روند و بهبود و نوع درمان آن موثر باشند. افراد دارای کم خونی فقر آهن به علت کمبود آهن، هموگلوبین ناقصی دارند و حمل اکسیژن توسط آنها با مشکل روبه رو خواهد شد و در نهایت تعداد گلبول قرمز هم کاهش پیدا می کند. در حالی که در افراد تالاسمی مینور که یک بیماری ارثی است؛ فرد میزان و حجم گلبول قرمز کمی ندارد.
