هم‌زمان شدن چشم درد و سردرد یکی از انواع دردهایی است که در صورت تشدید علاوه بر دردناک بودن می‌تواند کنترل عملکرد انسان را تحت تأثیرخود قرار دهد. بروز و گسترش چشم درد و سردرد ناشی از آن دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد که ضمن بیان آنها در این مقاله باید نسبت به تعداد موارد ابتلا به آنها توجه ویژه‌ای داشته باشید و در صورت گسترش و بروز سردردهای ناگهانی حتما به پزشک و متخصص مراجعه نمایید.
علل چشمی که منجر به سردرد می‌شوند کدام‌اند؟
- التهاب عصب بینایی
این التهاب باعث درد در چشم می‌شود و با حرکت چشم‌ها تشدید می‌شود که البته با علائمی مانند کاهش بینایی همراه است. پیرو این التهاب می‌تواند چشم درد و سردرد شدید در فرد باشد.
- فشار بر چشم
زمانی که چشم بیش از اندازه تحت فشار قرار گیرد و بر یک نقطه متمرکز شود؛ عضلاتی که مسئول تمرکز و تنگ و گشاد شدن عدسی هستند، دچار کشش می‌شوند و در نهایت به چشم درد و سردرد منجر خواهد شد. مثلا زمانی که به صفحه کامپیوتر نگاه می‌کنید به چشم شما فشار می‌آید چون چشم بر روی پیکسل‌ها تمرکز می‌کند تا بتواند تصاویر را ببیند و به همین دلیل تحت فشار قرار می‌گیرد و سردرد در نواحی پیشانی و اطراف چشم تشدید می‌شود.
- گلوکوم یا آب سیاه
این بیماری علائمی مانند قرمزی چشم، تهوع و استفراغ و درد چشم همراه است. باید با تشخیص و درمان به موقع آن مانع آسیب به عصب بینایی شد. اغلب موارد این بیماری بدون درد می‌باشد اما بعضا سردرد را نیز همراه دارد.
- التهاب و عفونت چشم
عفونت و التهاب در نواحی مختلف چشم مانند عنبیه، قرنیه، اسکلرا و… سبب سردرد می‌شود که همراه با علائمی همچون، قرمزی چشم یا کاهش دید همراه است.
در تمامی موارد ذکر شده در مطلب بالا، باید در اولویت اول به پزشک برای تشخیص بیماری و جلوگیری از پیشرفت در ضعف چشم مراجعه کنید. همچنین برای تسکین درد خود مصرف مسکن بسیار ضروری می‌باشد.
درد در نواحی اطراف چشم و داخل آن و انتشار به سر می‌تواند به دلایل بالا باشد. سایر دلایل چشم درد و سردرد عبارتند از:
- فاصله‌ی نامناسب چشم با صفحه دیجیتال یا کتاب یا هر آنچه در تماس با چشم جهت دیدن و توجه است.
- تمرکز طولانی روی یک کار واحد و کم پلک زدن و عدم استراحت به چشم.
- وضعیت نامناسب نور (شدید یا کم نور بودن محیط)
- سردردهای سینوسی به ویژه در نواحی اطراف چشم
گاهی برخی از سردردها می‌تواند منجر به چشم درد شود و نواحی اطراف چشم را درگیر خود کند. این سردردها با نام سردردهای خوشه‌ای یا سردردهای میگرنی شناخته می‌شوند.
سردردهای خوشه‌ای دارای دردهای ناگهانی می‌باشند که معمولا به شکل سردرد بالای سر، سردرد در سمت چب یا راست سر یا به عبارتی در یک طرف سر و اطراف چشم را درگیر می‌کند. شیوع آن در مردها بیشتر است و در افراد در بازه سنی ۳۰ تا ۴۰ ساله بیشتر رخ می‌دهد.
علائم این نوع سردرد عبارتند از:
- قرمز شدن و ملتهب شدن چشم
- تورم و افتادگی پلک
- کوچک‌تر شدن مردمک یک چشم نسبت به دیگری
- خیس شدن صورت در اثر تعریق
نکته: ممکن است در طول یک روز بیشتر از یک بار رخ دهد و حدود یک ربع تا سه ساعت به طول بیانجامد.
در بررسی تأثیر چشم درد و سردرد، خصوصیاتی دیده می‌شوند که باید مورد بررسی قرار داده شوند:
- محل درد:
باید دید که آیا سردرد در تمام سر احساس می‌شود یا فقط در منطقه خاصی حس می‌شود؟ آیا در یک طرف احساس می‌شود یا دو طرفه است؟
- نوع و شدت درد:
درد بصورت خفیف احساس می‌شود یا شدید؟ در ناحیه درد ضربان وجود دارد؟ احساس سنگینی همراه دارد یا خیر؟
- عوامل تشدید کننده:
آیا حرکت یا اقدام خاصی باعث بیشتر شدن سردرد شما می‌شود؟ آیا مصرف غذای خاص، نور شدید یا بو روی درد شما موثر است و آن را تشدید می‌کند؟ آیا محرک‌های عصبی منجر به بروز سردردهای عصبی و درد در نواحی اطراف چشم‌ها می‌شود؟ بررسی این عوامل موجب کمک به پیدا کردن منشا سردرد و ارتباط آن با چشم می‌شود و روند درمان را سریعتر می‌کند.
میگرن؛ چشم درد و سردرد
در مقالات گذشته راجع به “سردرد میگرنی” و عوامل موثر بر این بیماری نوشته‌ایم.
نوعی از میگرن وجود دارد به نام “میگرن چشمی” که اغلب در افراد مسن‌تر شایع است و فرد مبتلا به میگرن علائم را در چشم مشاهده می‌کند اما سردرد ندارد. این علائم عبارتند از:
- هاله (لکه‌ها و یا خطوط سیاه و یا براق و رنگی)
- تاریک شدن یک سمت میدان بینایی
- تنگ شدن تدریجی میدان دید از محیط به مرکز
در میگرن نوع “کلاسیک” علائم بصری قبل از شروع درد خود را نمایش می‌دهند. این خود از علائم و مشخصه‌های میگرن است. مهمترین علامت آن وجود لکه سایه، روبه‌روی فرد است که به تدریج بزرگ می‌شود و به سمت گوشه میدان دید کشیده می‌شود. این لکه معمولا با جرقه‌های نوری همراه است. وجود این علائم نشان دهنده احتمال بالای بیماری میگرن می‌باشد. یکی دیگر از نشانه‌های میگرن کلاسیک، تاریک شدن یک سمت میدان دید می‌باشد. این علامت‌ها معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشند و سپس محو می‌شوند. بعد از این اتفاق با گشاد شدن عروق خونی و پمپاژ خون سردردهای ضربان‌دار آغاز می‌شود که با حالت تهوع و حساسیت به نور همراه است.
راهکار درمانی
از بهترین راهکارهای درمانی برای درمان فوری چشم درد و سردرد استفاده از قرص‌های مسکن می‌باشد.
شرکت کیمیاآرا برای اولین بار در ایران، ترکیب جدیدی از مسکن حاوی استامینوفن و ایبوپروفن با دوز مناسب با نام تجاری “فوریموپلاس” تولید کرده است.
این ترکیب همان ترکیب ادویل آمریکاییست که بدون تجویز نسخه هم مورد تایید سازمان غذا و دارو در امریکا می‌باشد. تأثیر شگفت انگیز این دارو به دلیل وجود استامینوفن و ایبوپروفن است و تأثیر از دو مسیر مختلف بر محل درد می‌باشد. در واقع این دارو با کاهش درد و التهاب سرعت بالایی در رفع درد دارد به گونه‌ای که به مدت ۸ ساعت درد را به طور کامل از بین خواهد برد.
فوریموپلاس به عنوان یکی از بهترین دارووهای سردرد، در ترکیبات خود از کدئین، آسپرین و کافئین استفاده نمی‌کند و بنابراین پس از مصرف آن هرگز شاهد بروز عوارض گوارشی و خواب الودگی نخواهید بود.
این دارو برای سنین بالای ۱۲ سال و دردهای خفیف تا متوسط مناسب‌اند. چنانچه فرد با سردرد و چشم درد شدید مواجه شده باشد، فوریموپلاس ۶۰۰ میلی گرم و برای کاهش درد در جراحی‌های سنگین مربوط به سر و چشم که و برای درمان سردرد شدید ناشی از چشم درد؛ فوریموپلاس ۸۰۰ میلی گرم بسیار مناسب و اثرگذار است.
