احتمالا همگی حداقل یکبار آزمایش خون انجام داده‌اند. یکی از پارامتر‌های عدد گذاری شده داخل این آزمایش، هموگلوبین یا به اختصار (Hgb) می‌باشد. این پارامتر، نشان دهنده میزان هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز (RBC) می‌باشد. هموگلوبین در خون کمک می‌کند تا اکسیژن از ریه‌ها و از طریق سرخرگ‌ها به سرتاسر بدن انتقال پیدا کند. در این مقاله قصد داریم بفهمیم هموگلوبین چیست و کم بودن و یاز یاد بودن آن چه علائمی دارد.
همچنین بخوانید “ انواع کم خونی ” “ از خستگی و افسردگی به دلیل کمبود آهن خداحافظی کنید“
هموگلوبین چیست؟
نوعی پروتئین است که شامل ۴ زنجیره آمینواسیدی است که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد. وظیفه و نقش آن، حمل و نقل اکسیژن است. هموگلوبین شامل منیزیم است و گلبول قرمز از آن سرشار می‌باشد.
هموگلوبین در ساختار خود آهن دارد. همچنین این پروتئین دارای ساختار آلفا و بتا است.
وظیفه هموگلوبین در خون
- به گلبول‌های قرمز کمک می‌کند تا اکسیژن را از ریه‌ها و از طریق سرخرگ‌ها به سرتاسر بدن منتقل کند.
- عامل قرمز بودن رنگ خون، این پروتئین می‌باشد.
هموگلوبین و میوگلوبین به عنوان متداول‌ترین رنگدانه‌های تنفسی در جانداران شناخته می‌شوند.
- همچنین دی اکسید کربن را از طریق سیاهرگ به ریه‌ها برمی‌گرداند.
انجام آزمایش
آزمایش هموگلوبین با استفاده از نمونه خون فرد انجام می‌شود و میزان هموگلوبین موجود در خون، در این آزمایش سنجیده می‌شود.
اگر در آزمایش، هموگلوبین خون شما به طور غیر عادی کم یا زیاد باشد، نشانه‌هایی مانند سرگیجه، خستگی و تنگی نفس نیز به سراغ شما می‌آید.
آزمایش هموگلوبین هم به صورت مجزا با استفاده از نمونه گیری از نوک انگشت و همچنین همراه آزمایش شمارش کامل خون (CBC) انجام می‌شود.
در ادامه جدول محدوده طبیعی هموگلوبین را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
| دسته بندی | میزان هموگلوبین ( برحسب گرم در دسی لیتر ) |
| نوزادان | ۱۱-۱۸ |
| کودکان | ۱۱.۵-۱۶.۵ |
| مردان بالغ | ۱۳-۱۶.۵ |
| زنان بالغ غیر باردار | ۱۲-۱۶ |
| زنان بالغ باردار | ۱۱-۱۶ |
این میزان‌ها برای افراد دارای شرایط خاص و بیماری‌های ویژه می‌توانند بر اساس ویژگی آن شرایط تغییر کند.
علائم کمبود هموگلوبین
- خستگی
- تنگی نفس
- رنگ پریدگی
- تپش قلب غیر عادی
- درد قفسه سینه
- سردرد
- دست و پاهای سرد و ورم کرده
- اختلال در انجام فعالیت‌های بدنی
البته خستگی به خودی خود، از دلایل پایین بودن هموگلوبین به شمار نمیرود اما قطعا میتواند از علائم این بیماری باشد. همچنین کمبود آن میتواند منجر به کاهش اکسیژن رسانی به اندام‌ها و عضلات حیاتی شود. به همین دلیل است که فرد در یک فعالیت کوتاه دچار خستگی و کمبود انرژی می‌شود.
دلایل کمبود هموگلوبین
- کمبود ویتامین ب-۱۲ یا فولات
- عدم وجود آهن در رژیم غذایی
- خونریزی داخلی
- از دست دادن حجم زیادی از خون
- کم کاری تیروئید
- کم خونی داسی شکل
- بیماری‌های مغز استخوان
علائم هموگلوبین بالا
- خارش شدید
- سردرد
- سرگیجه
- خونریزی یا کوفتگی آسان
- تعریق بیش از حد
- التهابات دردناک مفصل
- کاهش وزن غیرعادی
- لکه‌های زرد داخل چشم یا روی پوست
- احساس خستگی
- لکه‌های بنفش یا قرمز روی پوست
دلایل بالا بودن هموگلوبین
بالابودن هموگلوبین بالا به دلیل اینکه بدن نیاز به ذخیره سازی بیشتری دارد، ایجاد می‌شود. این مشکل به دلیل شرایط محیطی ایجاد می‌شود و روی عملکرد قلب و ریه اثر گذار است.
- زندگی کردن در ارتفاعات بالا
- بیماری‌های قلب یا ریه
- مصرف فراورده‌های حاوی تنباکو
- بیماری مزمن انسداد تنفسی
- دریافت مقادیر اضافی از هورمون اریتروپویتین
این ماده برای ارتقای بهره‌وری فیزیکی بدن استفاده می‌شود.
- از دست دادن بیش از حد آب در بدن
شیوه درمانی پایین بودن سطح هموگلوبین خون؟
درصورت وجود علائم بالا در هرکدام از مشکلات بالا بودن و یا کم بودن هموگلوبین خون، به علت مشکل‌ساز بودن این عارضه، باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرده و با انجام آزمایشات لازم تحت معالجه قرار بگیرید.
مکمل آهن هموفیکس
برای کسانی که مشکل کم خونی را دارند یکی از پیشنهادات ما یکی از بهترین مکمل های آهن به نام هموفیکس است. این محصول دارای ویژگی برتری نسبت به سایر رقیبان خود است که میزان آهن بالاتری دریافت می گردد.
کربونیل، نوع جدیدی از آهن است که هم اثر بخشی قوی تری در درمان کم خونی دارد، هم به دلیل جذب آرام آن، مشکلات گوارشی که جزو عوارض مکمل های آهن است را به میزان بسیار کمتری دارد.
