از سری داروهای محرک در دنیای امروزی کافئین است. بیشتر افراد برای فرار از خستگی و استرس به سراغ مصرف کافئین می‌روند. خوردن کافئین شاید یکی از کارهای جذاب به نظر می‌رسد؛ اما مصرف بیش از اندازه آن یک‌سری آسیب‌های جبران ناپذیر وارد می‌کند که شاید فرد در طی مصرف کم کم با آنها مواجه شود.
با توجه به ازدیاد مصرف این ماده سوال پیش می‌آید که مضرات مصرف کافئین چیست؟ و چگونه از این مضرات جلوگیری کنیم؟
کافئین چیست؟
خیلی از افراد وقتی می‌خواهند انرژی خود را افزایش دهند کافئین را انتخاب می‌کنند. برای خلاصی از خواب آلودگی مصرف کافئین بین اکثریت مردم رایج شده است. تئوبرومین نام علمی کافئین به حساب می‌آید که یک آلکالوئید به شمار می‌رود.
این ماده در دانه قهوه، غلاف‌های کاکائو، دانه‌های کولا، چای و… یافت می‌شود. طبق تحقیقات موثقی که صورت گرفته است بیشتر از ۹۰ درصد مردم جهان با روش‌های مختلف در حال مصرف کافئین هستند. کافئین از سری مواد محلول در آب به حساب می‌آید که با سرعت بسیار زیاد به بدن جذب می‌گردد. کافئین در تولید داروهای پزشکی، شکلات‌ها، نوشیدنی‌ها و محصولاتی با طعم قهوه استفاده می‌شود.
علائم کمبود کافئین
کافئین از سری خوراکی‌های اعتیادآور است و فرد اگر مدتی آن را مصرف کند به آن وابسته می‌شود. کسی که تصمیم به ترک کافئین دارد علائم خفیفی از خود نشان می‌دهد اما برای افرادی که شدیدا به آن وابسته هستند می‌تواند کشنده باشد. از سری علائم کوتاه مدت کافئین چیست؟
در طول روز چه میزان کافئین باید مصرف شود؟
دوری از کافئین به صورت کامل غیر ممکن است. پس چه میزان کافئین در یک روز مصرف کنیم که زیان آور نباشد؟ مصرف کافئین بر روی هر کس اثرات مختلفی دارد و همچنین عوارض متفاوتی نیز به جای می‌گذارد.
میزان مصرف کافئین برای یک فرد بزرگسال حدود ۴۰۰ میلی‌گرم در روز است اما این میزان نیز به صورت دقیق نیست و به بدن فرد بستگی دارد. کودکانی که سن کمتر از ۵ سال دارند نباید کافئین مصرف کنند همچنین نوجوانان در طول روز نباید بیشتر از ۱۰۰ میلی گرم مصرف داشته باشند.
مضرات کافئین چیست؟
وقتی کسی دچار خستگی و خواب آلودگی است به فرد مصرف کافئین توصیه می‌شود. کافئین ترکیب خطرناکی به حساب می‌آید زیرا عموما افراد بعد از چندبار پشت سر هم مصرف کردن، به آن اعتیاد پیدا می‌کنند.
از سری عوارض آن می‌توان به مشکلات معده، وجود اظطراب، بی‌خوابی، سقط شدن جنین، افزایش فشار خون، ایجاد مشکلات در دوران قاعدگی، بی‌اختیاری ادرار، داشتن اضافه وزن، توهم و هزیان‌گویی فرد، پوکی استخوان، تداخل در تولید استروژن، کیست سینه، حمله نقرس، اختلال در بازیابی شنوایی از دست رفته، کم آبی بدن، ابتلا به دیابت نوع ۲، ایجاد آکنه و جوش، خستگی، ایجاد آلرژی و… اشاره کرد.
بی خوابی
میزان باقی ماندن اثر کافئین در بدن طبق میانگین نزدیک به ۵ ساعت است اما این میزان برای افراد متفاوت خواهد بود و از ۱ساعت و نیم تا ۹ ساعت متفاوت خواهد بود. بی‌خوابی نیز یک نوع اختلال در خوابیدن به حساب می‌آید. افرادی که به مصرف کافئین دچار هستند بعد از محروم شدن از آن دچار بداخلاقی و بی‌خوابی خواهند شد. اگر می‌خواهید دچار بی‌خوابی نشوید باید چندین ساعت قبل از خواب از مصرف کافئین جلوگیری کنید.
سقط جنین
خانم‌های باردار باید به میزان کافئینی که مصرف می‌کنند بسیار توجه داشته باشند زیرا مصرف زیاد آن منجر به زایمان زودرس و سقط جنین می‌شود. مادرانی که شیرده هستند نباید بیشتر از دو فنجان قهوه در طول روز مصرف کنند زیرا مستقیم بر روی بدن اثر می‌گذارد. این کافئین بر روی آهن بدن نوزاد نیز موثر خواهد بود.
توهم و هزیان‌گویی
افرادی که کافئین به میزان زیادی مصرف می‌کنند دچار گیجی و به طوری توهم می‌شوند. اگر فرد در طول روز بیشتر از ۷ فنجان کافئین مصرف کند به این عارضه دچار خواهد شد. حتی گاهی شدت این عارضه آنقدر زیاد است که به مرگ منجر می‌شود.
پوکی استخوان
مصرف کافئین باعث ایجاد پوکی استخوان می‌شود. این عارضه در زنان مسن بیشتر قابل دیدن است. زمانی که کافئین مصرف شود در جذب کلسیم بدن تداخل ایجاد می‌کند و پوکی استخوان به وجود می‌آید.
کیست سینه
مصرف کافئین احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد. طبق یک تحقیق زنانی که بیشتر از ۵۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند، نسبت به زنانی که ۲۵۰ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند حدودا دو برابر به این مشکل دچار می‌شوند.
تداخل تولید استروژن
کافئین حتی در سوخت و ساز بدن اثر گذار است و این عارضه با مصرف زیاد کافئین رابطه مستقیم دارد. پیشنهادی که می‌شود این است بانوانی که قصد بارداری دارند قبل از اقدام به این کار با پزشک مشورت کنند زیرا مصرف کافئین سوخت ساز بدن را نیز درگیر می‌کند.
دیابت نوع ۲
اگر شما نیز دیابت نوع ۲ دارید تلاش کنید مصرف کافئین را کاهش دهید و با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است در مصرف داروهای دیابت اختلال ایجاد کند.
اوردوز کافئین چیست؟
زمانی که فرد بیشتر از حد معمول کافئین مصرف کند اوردوز رخ می‌دهد. یعنی مصرف کافئین بیشتر از حد روزانه‌ای که توصیه می‌شود. مصرف بیش از حد کافئین عوارضی به جای می‌گذارد که بسیار خطرناک است پس سعی کنید مصرف آن از حد معمول بیشتر نشود.
راه های پیشگیری از عوارض کافئین
فرد باید براساس سیستم بدنی خود تشخیص دهد که آیا مصرف کافئین برای او مضر است یا نه؟ همچنین سعی اگر می‌خواهد مصرف کند زیاده‌روی نکند بلکه به اندازه مصرف تا از عوارض آن جلوگیری کند.
همچنین وقتی در کنار کافئین داروی دیگری مصرف می‌کند به صورت سر خود مصرف کافئین را ادامه ندهد بلکه با پزشک مشورت کند و به میزانی که به فرد پیشنهاد می‌شود مصرف نماید.
کلام پایانی
شاید خیلی از افراد این گونه فکر می‌کنند که مصرف زیاد کافئین برای آنها هیچ زیانی ندارد و بی‌خطر است اما زیاده‌روی در استفاده از آن عوارضی به جای می‌گذارد که گاهی جبران‌ناپذیر خواهد بود و به همین علت بهتر است یک فرد در طول روز بیشتر از ۲ فنجان مصرف نکنند.
همچنین اگر دارویی مصرف می‌کنید که ممکن است مصرف کافئین در آن اختلال ایجاد کند، بهتر است با پزشک مشورت نمایید تا از ایجاد یک‌سری مشکلات جلوگیری شود. پیشنهاد می‌شود به جای مصرف کافئین از مکمل‌های غذایی مانند بونی مگز و هموفیکس مصرف کنید تا به جای اختلال و آسیب رسیدن به بدن، مواد مغزی و ویتامین‌های مورد نیاز آن تامین شوند.
