قند خون به خودی خود چیز بدی نیست و سلول‌های بدن به آن احتیاج دارند. گاهی با مصرف مواد غذایی ناسالم یا بیش از اندازه، میزان قند خون افزایش می‌یابد و چراغ خطر را روشن می‌کند. گاهی نیز کاهش قند خون مشکلات و دردسرهایی را در پی خواهد داشت. تنظیم قند خون یک هنر است و تمام انسان‌ها باید از روش‌های آن مطلع باشند.
در بدنمان برای تنظیم و کارکرد بهتر، فعالیت‌های مختلفی انجام می‌شود. یکی از این فعالیت‌ها تنظیم و کنترل قند خون است. پیش از پرداختن به این فرآیند باید ابتدا بدانیم که قند خون چیست.
قند خون، نشان دهنده ی سطح گلوکز در خون (Blood Glucose Level) است. گلوکز منبع اصلی انرژی در بدن برای سلول‌های ماست.
با روش‌های تنظیم قند خون می‌توان از افزایش احتمالی خطر جلوگیری کرد. برخی از محصولات دارویی نیز می‌توانند تأثیر مستقیم و مثبتی را در تنظیم قند خون داشته باشند. این داروها برای تنظیم میزان مناسب قند خون در شرکت‌های معتبر تولید می‌شوند.
تنظیم قند خون به چه معناست؟
گلوکز ماده‌ای مفید برای تغذیه سلول‌ها به شمار می‌رود که در خون به میزان معینی وجود دارد. این ماده نباید بیش از اندازه یا کمتر از حد، درون خون جریان داشته باشد تا متابولیسم بدن حفظ شود. برای حفظ شرایط طبیعی و نرمال بدن، تنظیم قند خون امری واجب و حائز اهمیت است.
سلول‌های مغز و قلب مستقیماً از گلوکز تغذیه می‌کنند و کاهش میزان این ماده در خون می‌تواند خطرناک باشد. بدن در حالت معمول مقدار گلوکز اضافه را در بافت‌های کبد و ماهیچه‌ها ذخیره می‌نماید؛ بدن هنگام کاهش قند خون از این گلوکزهای ذخیره شده استفاده خواهد کرد تا نیازهای خود را تأمین کند.
قند خون بالا یکی از علائم بیماری دیابت است. این بیماری از عدم ترشح یا نقص ترشح هورمون انسولین در بدن حاصل می‌شود. بدن افرادی که نمی‌توانند از هورمون انسولین بهره‌مند شوند، همواره نسبت به کنترل قند خون ناتوان است.
میزان قند خون با دستگاه‌های کوچکی اندازه‌گیری می‌شود؛ در حقیقت میزان قند خون باید قبل از خوردن غذا و در حالت ناشتا انجام گیرد تا دستگاه نتیجه را کاملاً دقیق نشان دهد. میزان قند خون طبیعی در حالت ناشتا، باید عددی بین ۸۰ الی ۱۰۰ میلی‌گرم باشد. این مقدار پس از مصرف غذا افزایش می‌یابد و تا کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم میزان طبیعی قند خون خواهد بود.
قند خون بالا یک مشکل یا بیماری تلقی می‌شود که سلامت جسمی بیمار را روز‌به‌روز بیش از پیش تهدید می‌کند. این مشکل کاملاً جدی است و فرد باید پس از اطمینان از وضعیت خود سریعاً نسبت به درمان و تنظیم قند خون اقدام نماید. افرادی که به تنظیم قند خون خود اهمیتی نمی‌دهند، معمولاً در معرض حمله‌های شدید قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیه و… قرار خواهند داشت. مصرف غذاهای سالم اولین نکته مهم در تنظیم قند خون به شمار می‌رود.
برای مطالعه بیشتر
مکانیسم کنترل قند خون در بدن چگونه انجام می‌شود؟
کنترل قند خون در بدن توسط هورمون انسولین انجام می‌شود. این هورمون توسط غدد لانگرهانس در پانکراس ترشح می‌شود.میزان قند خون طبیعی بدن برای افراد غیر دیابتی و سالم، ۷۰ تا ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر است.
این مقادیر برای افراد بیمار در ساعت‌های مختلف، تفاوت دارد. برای سنجش و کنترل قند خون، معمولا میزان آن را از طریق گرفتن خون در صبح زود (ناشتا به جز آب) و پس از تحمل گرستگی به مدت ۸ ساعت بررسی می‌کنند.
مشکلاتی که عدم تنظیم قند خون در پی دارد
قند خون متعادل می‌تواند به دو صورت دست‌خوش تغییر شود؛ در اولین حالت، قند خون افزایش می‌یابد و در دومین حالت شاهد کاهش قند خون خواهیم بود. هر دو این تغییرات به دلایلی بدن را در حالت ناخوشایند و مستعد حملات قلبی و مغزی قرار می‌دهند.
افزایش قند خون می‌تواند راه‌ها و شریان‌ها را هدف قرار داده و به آن‌ها آسیب وارد نماید. از این‌رو اندام‌های بدن به مرور زمان از بین می‌روند و انواع بیماری‌ها بروز می‌یابند. اختلال نعوظ و نارسایی دید دو بیماری هستند که در پی عدم تنظیم قند خون رخ می‌دهند.
کاهش یا افزایش قند خون؟ کدام یک مفید و کدام ضرر دارد؟
اگر سطح قند خون بالا یا پایین‌تر از حد نرمال بشود، عوارض و علائم متفاوتی مثل خستگی، سردرد، تشنج، گیجی یا بی خوابی را در بدن ایجاد می‌کند. علائم و
عوارض افزایش قند خون: نام دیگر افزایش قند خون، هیپرگلیسمی است. مبتلا شدن به آن علل مختلفی دارد مانند: بیمار بودن، استرس داشتن، خوردن بیش از حد برخی مواد غذایی و عدم کارکرد صحیح پانکراس در تولید انسولین کافی.
زمانی که فرد به افزایش قند خون دچار می‌شود؛ احساس خستگی زیاد، تشنه شدن و به دنبال مصرف زیاد آب فرد مبتلا به تکرر ادرار می‌شود و تار شدن دید چشمان از نشانه‌های بارز بیماران مبتلا به افزایش قند خون است که به آن دیابت (نوع ۱ یا ۲) نیز می‌گویند.
این افراد باید ضمن مراجعه به پزشک و کنترل قند خون خود در طول شبانه روز، نسبت به مصرف داروهای مربوطه؛ رژیم غذایی مناسبی را داشته باشند.
علائم و عوارض کاهش قند خون: هیپوگلیسمی نام دیگر کاهش قند خون است. اگر فردی به دلیل حذف یک وعده غذایی، خوردن داروهایی که میزان انسولین را کاهش دهد یا مصرف زیاد انسولین، تحرک زیاد، مصرف الکل دچار کاهش قند خون زیر ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر خواهد شد.
فرد هیپوگلیسمی ممکن است دچار لرز، تعریق، اضطراب، سرگیجه و گرسنگی شود. این افراد ممکن است نیز علائمی نداشته باشند که حتما مراجعه به پزشک برایشان الزامی است.
کنترل قند خون در افراد مبتلا به کاهش قند خون
اگر علائم ذکر شده در بالا در فرد زیاد مشاهده می‌شود باید میزان قند خون را مورد بررسی قرار دهد. در صورتی که کمتر از حد نرمال باشد باید به مصرف موارد زیر روی آورد:
• قرص گلوکز به مقدار ۴ عدد مصرف نمائید.
• آب میوه طبیعی مصرف کنید به مقدار حدود ۱۱۳ گرم
• نوشابه معمولی و نه رژیمی مصرف کنید به مقدار ۱۱۳ گرم
• چند عدد آبنبات بخورید
پس از مصرف این مواد که به سرعت قند خون شما را افزایش می‌دهند حدود ۶۰ تا ۷۰ دقیقه صبر کنید و مجدد قند خون خود را اندازه بگیرید. ادامه این روند تا زمانی باید انجام گیرد که میزان قند خون به بالای ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر برسد.
مصرف وعده ی غذایی در صورتی که بیش از یکساعت تا زمان آن باقی مانده؛ مانعی ندارد و می‌تواند در ازفیش قندخون موثر باشد.
کنترل قند خون در افراد مبتلا به افزایش قند خون
آمار جهانی مبتلایان به افزایش قند خون (دیابت) به قدری زیاد است که به صورت ویژه نسبت به کنترل قند خون در برنامه غذایی و سبک زندگی افراد اظهار نظر‌های علمی و پزشکی به عنوان راهکارهای درمانی و پیشگیری ارائه شده است.
نکات اولیه:
۱- پیش از مصرف و تغییر غذا خوردن حتما مراجعه به پزشک را در اولویت قرار دهید.
۲- حتما ورزش کنید و فعال تر باشید. البته وجود کتون در ادرار می‌تواند با افزایش تحرک موجب افزایش قند خون بیشتر شود.
۳- حتما اروهای تجویز شده را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
۴- حتما طبق برنامه و مرتب، قند خون خود را چک کنید.
با استفاده از روش های تنظیم قند خون می توان از بروز بسیاری از بیماری ها جلوگیری نمود
افزایش یا کاهش قند خون با مصرف مواد غذایی سالم به‌راحتی قابل کنترل بوده و حتی مصرف داروهای شیمیایی نیز می‌تواند به حداقل برسد. میزان ترشح انسولین در تنظیم قند خون نقش ویژه‌ای دارد و با اهمیت به همین موضوع می‌توان شدت آسیب و بیماری‌های ناشی از مرض قند را کنترل کرد. قند خون متعادل سلول‌های بدن را سالم نگه می‌دارد و از آسیب به اعضای بدن جلوگیری می‌کند. قند خون بالا با علائم خاصی خود را نشان می‌دهد؛ بیمارانی که به دیابت یا قند خون بالا مبتلا هستند، اغلب به میزان زیادی در طول روز آب می‌نوشند.
نوشیدن بیش از مقدار طبیعی آب باعث تکرر ادرار خواهد شد و بیمار ضعف شدیدی را احساس می‌کند. این دسته از بیماران متوجه تغییرات غیرعادی خود می‌شوند و پس از انجام آزمایشات مربوطه، بیماری دیابت تشخیص داده می‌شود. قند خون بالای ۲۰۰ خطرناک است و علائمی بیش از تکرر ادرار یا ضعف را در پی خواهد داشت. نشانه‌های دیگری نیز وجود دارند که با افزایش قند خون در بیمار پدید می‌آیند. سایر علائم قند خون بالا عبارتند از:
- نارسایی دید
- خشک شدن پوست بدن
- عدم ترمیم زخم
- یبوست یا اسهال
- سردرد
- کاهش وزن
- رشد عفونت در بدن
آیا مواد غذایی در تنظیم قند خون نقش دارند؟
پزشک پس از مشاهده علائم بیمار و تشخیص بیماری دیابت، استفاده از رژیم غذایی را پیشنهاد می‌دهد. رژیم غذایی یکی از روش‌های تنظیم قند خون است. با داشتن یک رژیم غذایی مناسب تحت نظر پزشک، می‌توان میزان قند خون را به حالت تعادل رساند و از مشکلات جدی این بیماری جلوگیری کرد.
در کنار رژیم غذایی، داشتن تحرک نیز می‌تواند میزان قند خون را تحت تأثیر قرار دهد. گاهی اوقات ابتلا به بیماری دیابت کاملاً ژنتیکی بوده و خود بیمار نقشی در ابتلا به آن ندارد؛ در این حالت بهترین کار کنترل قند خون تحرک و ورزش کردن است.
برخی از مواد غذایی بیش از سایر خوراکی‌ها دارای قند هستند. در رژیم غذایی مخصوص دیابت، این خوراکی‌ها حذف می‌شوند و غذاهای سالم با قند کمتر جایگزین خواهند شد.
برخی از این خوراکی‌های مفید، موجب جلوگیری از عفونت و بیماری‌های ناشی از دیابت می‌گردند؛ به همین علت رژیم غذایی سالم به بیماران دچار دیابت توصیه می‌شود. کلم بروکلی، غذاهای دریایی، بامیه سبز، دانه چیا، کدو حلوایی، جو و… از جمله مواد غذایی سالمی به شمار می‌روند که در تنظیم قند خون مؤثر واقع خواهند شد.
کلم بروکلی چگونه موجب تنظیم قند خون می‌شود؟
جویدن کلم بروکلی موجب تولید سولفوران می‌شود؛ این ماده از دسته ایزوتیوسیانات بوده و مصرف مداوم کلم بروکلی به کاهش میزان قند خون کمک می‌کند. نه تنها بروکلی بلکه اغلب سبزیجات در کنترل دیابت نوع دوم نقشی مؤثر دارند و بیماران نباید تأثیر این گیاهان را نادیده بگیرند. سولفوران موجود در کلم بروکلی با پخته شدن از بین نمی‌رود و بیمارانی که گیاهخوار هستند می‌توانند بروکلی را به‌طور بخارپز مصرف نمایند. برای خوش‌طعم کردن بروکلی می‌توان از دانه‌های حاوی میروزیناز نیز استفاده کرد.
غذاهای دریایی می‌توانند موجب کاهش ضعف و گرسنگی شوند.
بیماران دیابتی که قند خون بالایی دارند در اغلب مواقع احساس گرسنگی و ضعف دارند. به مرور زمان این احساس مفرط خسته‌کننده خواهد بود. غذاهای دریایی مانند ماهی منبعی از ویتامین‌های مفید و پروتئین هستند که احساس گرسنگی مفرط را از بین می‌برند. آنتی اکسیدان‌ها، چربی مفید و مواد معدنی موجود در گوشت غذاهای دریایی، میزان قند خون را کاهش می‌دهند و آن را به اندازه طبیعی می‌رسانند.
بیمارانی که دیابت ۳۰۰ دارند اغلب باید از پروتئین‌های مفید استفاده کنند تا ضعف و گرسنگی آن‌ها جبران شود. دو نوع ماهی ساردین و سالمون از بهترین گزینه‌های غذاهای دریایی در کنترل دیابت به شمار می‌روند.
بامیه سبز
گیاه بامیه خواص درمان بسیاری دارد و در تنظیم قند خون بیماران دیابتی نیز مؤثر واقع خواهد شد. پلی ساکاریدهایی که در بافت این گیاه موجود هستند، میزان گلوکز مورد نیاز سلول‌های بدن را تأمین می‌کنند. معمولاً گیاه بامیه به‌طور کامل مصرف می‌شود؛ اما دانه‌های این گیاه در طب یک دارو برای تنظیم قند خون به حساب می‌آیند. بنابراین می‌توان گفت بامیه پکیجی از داروهای مفید برای کنترل بیماری دیابت به شمار می‌رود.
دانه چیا؛ معجزه تنظیم قند خون
دانه چیا از جمله داروهای سنتی است که افراد زیادی از وجود آن بی‌خبر هستند. این دانه مفید در رژیم غذایی بیمارانی که دیابت بالایی دارند، به عنوان تنظیم‌کننده قند خون گنجانده می‌شود. بیمارانی که از این دانه به عنوان یک راهکار درمانی و روش تنظیم قند خون استفاده کرده‌اند، از تأثیرات آن شگفت‌زده شده‌اند. دانه چیا جزء داروهایی است که در مدت زمان کوتاهی به درمان بیمار پاسخ مثبت می‌دهد.
کدو حلوایی
کدو حلوایی از گزینه‌های درمانی ساده و خوشمزه درمان دیابت و کنترل قند خون به شمار می‌رود. این گیاه از فیبر و پلی ساکارید بسیار زیاد تشکیل می‌شود که در میزان کنترل گلوکز خون تأثیرگذار هستند. کدو حلوایی از زمان‌های قدیم به عنوان یک درمان شناخته شده و امروزه با روش‌های مختلفی سرو می‌گردد. تخم کدو حلوایی نیز سرشار از چربی‌های مفید است. پروتئین موجود در تخم کدو حلوایی می‌تواند احساس سیر شدن را در فرد بیمار به وجود آورده و قند خون را تنظیم کند.
دانه جو یک جایگزین عالی برای برنج
اغلب غذاهای ما ایرانیان از دانه‌های برنج تهیه می‌شوند. معمولاً بیمارانی که دچار دیابت هستند نمی‌توانند مانند افراد سالم برنج مصرف کنند. بنابراین باید جایگزینی برای برنج یافت که بیمار فیبرهای مفید را از آن دریافت نماید و دچار کمبود ویتامین نشود. دانه جو یکی از بهترین گزینه‌های جایگزین برنج است که علاوه‌بر تأمین ویتامین‌های لازم، قند خون را نیز کاهش می‌دهد. بیمارانی که پس از خوردن غذاهای تهیه شده از جو، تست قند خون را انجام می‌دهند می‌توانند شاهد معجزه این دانه در روند بهبودی خود باشند. مصرف جو گوارش را کند می‌کند و در این صورت جذب گلوکز آهسته‌تر رخ خواهد داد.
جایگاه دمنوش ها در تنظیم قند خون
دمنوش‌ها اثر دارویی دارند و امروزه برای درمان هر بیماری یک یا چند دمنوش خاص در نظر گرفته می‌شود. بیماری دیابت یا قند خون نیز از این قاعده مستثنی نیست. طب سنتی از گیاهان و ادویه‌هایی که در تنظیم قند خون مفید هستند برای ساخت دمنوش‌ها استفاده کرده است. مزیت استفاده از دمنوش‌ها، اغلب دسترسی آسان بوده و بیماران می‌توانند به‌راحتی آن‌ها را تهیه نمایند. دانه رازیانه، دارچین، نعناع، زردچوبه، آویشن و… از دمنوش‌های مفید در کنترل میزان قند خون به شمار می‌روند.
داروها چه جایگاهی در تنظیم قند خون دارند؟
متأسفانه باوجود درمان‌های گیاهی، بیماری‌هایی که در پی کاهش یا افزایش قند خون بروز می‌یابند، اغلب بدون دارو برطرف نخواهند شد. بنابراین بیمارانی که دارای علائم دیابت و قند خون بالا هستند باید در اسرع وقت برای دارو درمانی به کلینیک‌های پزشکی مراجعه نمایند. با مراجعه به پزشک می‌توان بیشتر از وضعیت بیماری خود آگاهی یافت؛ به عنوان مثال برخی از بیماران در رابطه با تأثیر میزان استرس و اضطراب بر قند خون آگاهی ندارند. اگر بیمار بیش از اندازه در معرض تنش‌های زندگی قرار گیرد، احتمال ابتلا به دیابت عصبی در آن افزایش می‌یابد.
بدن یک سیستم منظم است که در جهت یک هدف مشخص کار می‌کند. اگر در یک قسمت از این سیستم مشکلی رخ دهد تمام امور مختل می‌شوند. در حقیقت ترشح هورمون‌های مختلف در بدن، برای یک هدف مشخص انجام می‌گیرد؛ اگر یکی از این هورمون‌ها به هر علتی دچار افزایش یا کاهش ترشح شود، سایر قسمت‌های بدن نیز تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. پزشک ترشح درست هورمون‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد تا علت افت یا افزایش قند خون را مشخص نماید. پس از معاینه کامل بیمار، داروهایی جهت تنظیم قند خون تجویز خواهند شد.
مکمل بونی مگز پلاس شرکت کیمیا آرا
افراد دیابتی از رژیم غذایی خاصی برخوردار هستند و برای رعایت روند بهبودی خود نمی‌توانند از سایر مواد غذایی استفاده نمایند. شرکت کیمیا آرا با بهره‌گیری از تکنولوژی نوین خود توانسته تا محصولی مفید برای بیماران دیابتی تولید کند تا آن‌ها نیازهای مهم بدن را تأمین نمایند.
باوجود محدودیت‌های غذایی، بیمار توانایی مصرف تمام خوراکی‌ها و میوهها را ندارد؛ بنابراین برخی از مواد معدنی و ویتامین‌ها به بدن بیمار نمی‌رسند و این موضوع می‌تواند باعث ضعف بدنی شود. مکمل بونی مگز پلاس شرکت کیمیا آرا، از عناصر مفیدی تشکیل شده که سلامت جسمانی بیمار را تضمین می‌کند.
محصول بونی مگز پلاس، منبع غنی از منیزیم، کلسیم، روی، ویتامین D3 و ویتامین C است. مصرف این مکمل در تنظیم چربی و قند خون تأثیر بسیار زیادی خواهد داشت. مزیت‌های این مکمل نسبت به داروها و مکمل‌های مشابه، جذب بالا و تأثیر آنی است. این محصول به شکل ساشه‌ای بسته‌بندی می‌شود و قدرت جذب فوری در بدن را دارد.
بیمارانی که نمی‌توانند لبنیات مصرف نمایند قادر خواهند بود تا از مکمل بونی مگز پلاس به عنوان یک جایگزین استفاده نمایند. یکی از تأثیرات مخرب دیابت نارسایی کلیه است؛ با مصرف بونی مگز پلاس می‌توان با یک تیر دو نشان زد و علاوه‌بر کنترل قند خون، نارسایی کلیه را نیز درمان نمود.
چه ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی بخوریم؟
برای درمان و کنترل همه بیماری‌ها بدن نیاز به دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید دارد. افرادی که به دلیل مشکلات قند خون، بسیاری از مواد غذایی را از سبد روزانه ی خود حذف می‌کنند باید حتما نسبت به دریافت ویتامین‌های مهم حساسیت بیشتری داشته باشند. استفاده از مکمل‌های غذایی تولید شده توسط شرکت‌های دارویی یکی از راهکارهای مناسب و خوب در کنار رعایت رژیم غذایی و ورزش کردن است. اما اینکه از چه مکمل غذایی برای کنترل قند خون استفاده کنیم نیز بسیار اهمیت دارد.
شرکت کیمیاآرا که به عنوان یک شرکت واردات دارو و تولید آن سالها در کشور شناخته شده است؛ اینبار یک مکمل غذایی مفید که دارای انواع مواد معدنی از جمله پتاسیم، منیزیم، کلسیم و ویتامین‌ها به ویژه ویتامین D را تولید نموده است.
مکمل بونی مگز پلاس به تنظیم و کنترل قند خون و چربی، افزایش سطح انرژی، ارتقاء کیفیت زندگی برای افراد مسن، مبتلا به دیابت، افراد سیگاری، افرادی که سابقه خانوادگی این بیمای‌ها را دارند بسیار مفید است.
کلام آخر
بدن سیستمی یکپارچه است که وجود هرگونه ناهماهنگی می‌تواند به سایر اعضا آسیب برساند؛ این سیستم قابل کنترل و تنظیم است. قند خون نیز باید به میزان مناسبی در بدن وجود داشته باشد تا سلول‌ها از آن انرژی لازم خود را تأمین نمایند. میزان قند خون نباید کاهش یابد یا از حد مجاز خود تجاوز کند. روش‌های تنظیم قند خون دقیقاً به کنترل میزان مناسب آن کمک خواهند کرد.
برخی از بیماران دیابتی با مصرف دمنوش، دانه‌های مفید، غذاهای دریایی و… قادر به کنترل میزان قند خون خود خواهند بود. مصرف مکمل‌های مفید نیز می‌توانند در تأمین ویتامین و عناصر ضروری در بدن مؤثر باشند. یکی از مکمل‌های دارویی بسیار موثر در کنترل قند خون مکمل بونی مگز پلاس شرکت کیمیا آرا است.
