امروزه کم خونی جزو بیماری هایی شده که اکثریت جامعه به نوعی با آن درگیر هستند. در مقالات گذشته برخی از انواع کم خونی را برای شما مختصر شرح دادیم و در مقالات بعدی برخی از آن ها را به صورت مفصل شرح دادیم. حال قصد داریم در این نوشته، کم خونی همولیتیک خود ایمنی را برای شما شرح داده و علائم و عوامل آن را بشناسیم.
همچنین بخوانید ” انواع کم خونی “
کم خونی همولیتیک خود ایمنی چیست؟
کم خونی همولیتیک خود ایمنی ( AIHA ) نوعی کم خونی است که در آن گلبول قرمز به مقدار کافی وجود ندارد. زیرا بدن آن ها را زودتر از موعد مقرر تخریب میکند. در کم خونی همولیتیک، تخریب گلبول قرمز به این دلیل اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به درستی کار نمی‌کند و به اشتباه گلبول های قرمز ( RBC ) را سلول های مهاجم تشخیص می‌دهد. به همین دلیل این بیماری کم خونی همولیتیک خود ایمنی نامیده می‌شود.
این فرایند تخریب که همولیز نام دارد، میتواند داخل عروقی یا خارج عروقی (مانند طحال) باشد. این بیماری میتواند به صورت ارثی یا اکتسابی باشد و در حالت های خفیف و کشنده باشد.
انواع همولیز
- همولیز خود ایمنی
همولیز خود ایمنی میتواند به دلیل آسیب سیستم ایمنی به یک قسمت طبیعی بدن باشد. به این اتفاق و حالت، واکنش خود ایمنی می‌گویند. در این فرایند آنتی بادی های چسبیده به گلبول قرمز را اتو آنتی بادی می‌نامند.
- همولیز آلیوایمیون
همولیز ایمنی میتواند زمانی ایجاد شود که پروتئین هایی که به طور معمول در بدن یافت نمی‌شوند وارد جریان خون شوند. هنگامی که پروتئین های خارجی شناسایی می‌شوند، واکنش آلوایمیونی ایجاد می‌کنند.
هنگامی که جنین پروتئین های خون را از پدر می‌گیرد، میتواند یک واکنش آلیوایمیونی ایجاد کند. و یا هنگامی که فرد خون دریافت میکند و با گروه خونی خود سازگاری پیدا نمی‌کند این واکنش رخ می‌دهد. در هر دو حالت میتوان از این اتفاق با استفاده از دارو و آزمایش پیشگیری کرد.
انواع کم خونی همولیتیک
برخی از اتو آنتی بادی ها در دمای طبیعی به گلبول های قرمز می‌چسبند. این اتو آنتی بادی ها نوعی کم خونی به نام کم خونی همولیتیک گرم ایجاد می‌کنند. در مقابل برخی از اتو آنتی بادی ها فقط در دماهای پایین ( معمولا در دست و پا رخ می‌دهد ) به گلبول های قرمز می‌چسبد. این اتو آنتی بادی ها باعث ایجاد کم خونی همولیتیک سرد می‌شود.
- AIHA گرم
این اتو آنتی بادی ها در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد یا دمای طبیعی بدن به گلبول های قرمز متصل می‌شوند. ۷۰تا۸۵ درصد AIHA در بزرگسالان را این نوع تشکیل می‌دهد.
- علائم کم خونی همولیتیک گرم
- خستگی
- سرگیجه
- پوست زرد رنگ یا کم رنگ
- تپش قلب
- ادرار تیره
- درد در ناحیه قفسه سینه
- AIHA سرد
این نوع بیماری که آگلوتینین نیز نامیده می‌شود، در دمای ۰تا۴ درجه سانتی گراد، اتو آتتی بادی ها به گلبول های قرمز می‌چسبند. این بیماری معمولا در بزرگسالان در سنین میانسالی رخ می‌دهد.
- علائم کم خونی همولیتیک سرد
- خستگی
- سرگیجه
- پوست زرد رنگ یا کم رنگ
- دست و پای سرد یا سندروم رینود؛ وضعیتی که در برخی شرایط ددر برخی از قسمت های بدن، شخص احساس بی‌حسی و سرما میکند.
- اسهال
- استفراغ
- مشکلات قلبی
- درد در ناحیه قفسه سینه و پشت پاها
تشخیص کم خونی همولیتیک خود ایمنی
تشخیص این نوع کم خونی به چند صورت انجام می‌شود:
- شمارش کامل خون: بخش های مختلف خون را اندازه گیری می‌کنند. هموگلوبین ( انتقال اکسیژن در خون به اعضا و بافت های مختلف بدن ) و هماتوکریت ( نشان می‌دهد گلبول قرمز در مقایسه با سایر موارد در خون، چه مقدار فضا را اشغال کرده است ) از جمله مواردی است که باید اندازه گیری و در مقیاس معین شمارش شود.
- آزمایش آنتی گلوبولین مستقیم: در این آزمایش، افزایش آنتی بادی های متصل به گلبول قرمز را بررسی می‌کنند.
- هموگلوبین در ادرار: این آزمایش وجود گلبول قرمز در ادرار و یا در صورت تجزیه آن وجود هموگلوبین در ادرار را بررسی میکند.
آزمایش های دیگری وجود دارد که به صورت تخصصی این موضوع را بررسی میکند ازجمله آزمایش بیلی‌روبین و یا شمارش رتیکولوسیت، آزمایش هاپتو گلوبین، آزمایش آگلوتینین سرد.
