کم خونی از مشکلات شایعی است که این روزها مردم جوامع مختلف بر اساس نیاز ها و مصارف خود به انواع آن دچار می‌شوند. در این مقاله قصد داریم تا عوامل و دلایل کم خونی را بررسی کنیم.
همچنین بخوانید “ انواع کم خونی “
کم خونی
زمانی که به اندازه کافی گلبول قرمز (RBC) وجود نداشته باشد، حالت به نام کم خونی یا آنِمی به وجود می‌آید. آنمی یا کم خونی به این معنی است که گلبول قرمز، قسمتی از خود که به نام هموگلوبین (Hgb) نام دارد را کم دارد. وظیفه هموگلوبین، اکسیژن رسانی به نقاط مختلف بدن است.
نشانه های کم خونی
شایع ترین علائم کم خونی عبارتند از:
- خستگی
- سردرد
- ضعف
- سرگیجه
- تحریک پذیری
علائم دیگری که در بین افراد شایع نیست نیز عبارتند از:
پیکا، درد ناحیه زبان، سندروم پای بیقرار، شکننده شدن ناخن ها
پیکا یک میل غیر طبیعی به خوردن موادی مانند خاک رس، نشاسته، محصولات کاغذی و… است.
علت کم خونی
کم خونی میتواند بر اساس سر منشا خود و یا اتفاقات محیطی مختلف، دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از آنها عبارتند از:
- از دست دادن خون:
به طور معمول از دست دادن خون توسط در فرایند هایی مانند تروما، جراحی، سرطان، خون ریزی های دوران قاعدگی، بارداری های مکرر و… اتفاق می‌افتد اما در برخی مواقع ممکن است خونریزی مشخص نباشد مانند خون ریزی دستگاه گوارش.
- جذب پایین آهن
از دلایل کم خونی میتوان به جذب پایین آهن اشاره کرد. به طور نرمال بدن از طریق دستگاه گوارش آهن موردنیاز خود را تامین میکند. اگر در دستگاه گوارش اختلالاتی مانند بیماری گاستریت یا سلیاک ایجاد شود و باعث ناکارآمدی دستگاه گوارش شود، مقدار آهن کافی جذب نمی‌شود و باعث کم خونی می‌شود.
همچنین بخوانید “ کمبود آهن “
- مصرف نکردن مواد غذایی حاوی آهن
افرادی که در مصرف غذایی خود ، صرفا سبزیجات مصرف می‌کنند و به عبارتی خام گیاه خوار هستند بیشتر در معرض هستند. زیرا آهنی که به واسطه سبزیجات به بدن جذب می‌شود بسیار کمتر از منابع گوشتی است.
در خانم های باردار کم خونی به صورت جدی وجود دارد، به همین خاطر پزشکان استفاده از مکمل های حاوی آهن را در دوران بارداری توصیه می‌کنند.
آزمایش های تشخیص کم خونی
اصلی ترین آزمایش کم خونی، آزمایش شمارش خون (CBC) می‌باشد. البته از طریق آزمایش هایی مانند سطح فریتین، ویتامین B12 و مواردی دیگر، عواملی در خون را اندازه گیری کرد.
- شمارش خون (CBC) : در آزمایش شمارش خون، تعداد گلبول های قرمز و سفید فرد، پلاکت ها و تنوع آنها در حجم و اندازه را بررسی میکند. شاخص های دیگری مانند اندازه متوسط، تنوع در اندازه، حجم و غلظت هموگلوبین را اندازه گیری میکند.
- سطح فریتین : این آزمایش خون ذخایر آهن را بررسی و تجزیه میکند.
- سطح ویتامین B12 : این آزمایش، سطح ویتامین B12 را بررسی میکند.
افراد در مقابله با این مشکل باید با مصرف مواد مغذی آهن مانند گوشت قرمز و مرغ، سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم، میوه های خشک، غذاهای دریایی، دانه ها و مغز ها، نخود فرنگی و لوبیا و… از این مشکل جلوگیری کنند. همچنین در صورت حاد بودن این مشکل باید با بررسی دلایل کم خونی توسط پزشک مصرف مکمل های آهن را آغاز کند.