شاید به ندرت در مورد کمبود آهن در ورزش و ورزشکاران شنیده باشید؛ چون فکر می‌کنید که خب ورزشکاران سبک زندگی سالمی دارند و محال است که به کمبود آهن مبتلا شوند. ما در طول زندگی بارها شنیده‌ایم که مثلا فلان بیماری ممکن است در اثر کمبود آهن باشد اما مسئله‌ی کمبود آهن در ورزشکاران به دلیل فعالیت به نسبت سختتری که نسبت به سایرین دارند؛ اهمیت بیشتری دارد. ما در این مقاله قصد داریم در مورد کمبود آهن در ورزش و کم خونی ورزشکاران صحبت کنیم.
علامت کم خونی در بدن چیست؟
آهن یک ماده‌ی مهم و اساسی در متابولیسم انرژی و اکسیژن رسانی است. بیش از دو سوم آهن بدن در هموگلوبین موجود است. بدن ما نمی‌تواند آهن را تولید کند و تنها از طریق مصرف خوراکی یعنی مواد غذایی و یا مکمل‌های دارویی است که جذب می‌شود.
علائم کم خونی در بدن علامت‌هایی دارد که با بروز آنها می‌توانید نسبت به درمان فوری اقدام نمایید. این علائم شامل: خستگی زودرس، ضعف و بی حالی، کاهش حافظه و از بین رفتن مهارت آگاهی و ذهنی و … خواهد بود.
انواع کم خونی و کمبود آهن
انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد که هر کدام علامت‌هایی نیز دارند. نمونه‌های رایج عبارتند از:
۱- فقر آهن
۲- تالاسمی (مینور و ماژور)
۳- کم خونی آپلاستیک
۴- کم خونی همولیتیک
۵- کم خونی داسی شکل
۶- کم خونی ناشی از ویتامین B12
کم خونی ورزشی چیست؟
همانطور که گفتیم بدن برای انجام فعالیت‌های مختلف خود نیاز به آهن دارد. حال در این میان اگر فردی ورزشکار باشد و فعالیت بیشتری نسبت به دیگران داشته باشد؛ نیاز بیشتری هم به آهن دارند تا انرژی و اکسیژن رسانی را افزایش دهد. کمبود آهن در ورزش یک امر عادی است چرا که آهن همیشه از طریق عرق، پوست، ادرار، دستگاه گوارش و خون در قاعدگی از بدن خارج می‌شود. زمانی که ورزشکاران ورزش‌های سنگین انجام می‌دهند (نسبت به ورزش‌های سبک‌تر)؛ حدود ۷۰ درصد از آهن را از دست می‌دهند. همچنین گلبول‌های قرمز خون در افراد ورزشکار زودتر تجزیه می‌شوند مثلا زمانی که ورزشکاران نیروی زیادی را به کف پایشان وارد می‌کنند تخریب گلبول‌های قرمز زیاد می‌شود و عمر آنها کوتاه.
میزان شیوع کمبود آهن در ورزش
شیوع کمبود آهن در ورزش کاران در بین زنان بیشتر از مردان است. یکی از دلایل آن خونریزی عادت ماهیانه می‌باشد و زمانی که کمبود اهن شدید شود؛ فرد به کم خونی مبتلا خواهد شد. البته راه درمان این کم خونی برای ورزشکاران به آسانی مصرف مواد غذایی مفید و حاوی اهن است.
دومین مورد در کمبود آهن در ورزش؛ ورزشکاران استقامتی است که در ارتفاع تمرین می‌کنند و نیاز بیشتری به اکسیژن دارند.
سومین گروه ورزشکاران گیاهخوار هستند. آهن از طریق منایع گیاهی به مراتب کمتر جذب بدن می‌شود.
چهارمین گروهی که کمبود آهن در ورزش در آنها مشهود است، افرادی هستند که ضمن ورزش کردن به طور مداوم میزان دسترسی کمتری به مواد غذایی دارند.
علائم کمبود اهن در ورزشکاران چیست؟
کمبود اهن در اکثر افراد علائم و نشانه‌های مشخصی دارد اما کمبود آهن در ورزش به دلیل فعالیت بیشتر بدن؛ علائم متفاوت‌تری را نشان می‌دهد. این علائم شامل از دست دادن توان بدن، خستگی طولانی مدت به ویژه بعد از انجام تمرینات، ابتلا به بیماری به طور مکرر، کاهش استقامت و قدرت عضلات، کم اشتهایی و …. است.
نکته‌ای که باید در این قسمت مورد توجه قرار دهید این است که بروز برخی از این علائم می‌تواند در راستای خستگی ناشی از تمرینات زیاد باشد و بنابراین در صورت مواجه با انها برای اطمینان از کمبود آهن؛ مراجعه به پزشک و آزمایشگاه را در اولویت قرار دهید تا با تست میزان آهن خون نسبت به کمبود آهن در ورزش اطمینان حاصل کنید.
درمان رفع کمبود آهن در ورزش
اگر به دنبال رفع کامل کمبود اهن در خود هستید و همزمان نیز ورزش می‌کنید باید پس از تعیین میزان کم خونی خود، تغییراتی را در سبک تمرینی خود به همراه تغییر رژیم غذایی اعمال کنید.
اگر تمرینات شما استقامتی و سنگین است؛ بهتر است تا زمان جبران میزان آهن خون، به سمت تمرینات سبک‌تر مانند یوگا، شنا، پیاده روی، دو چرخه‌سواری و رقصیدن بروید. حتما در این زمینه با پزشک خود نیز مشورت کنید.
راهکار درمانی سریع برای جبران سریع کمبود آهن در ورزش، مصرف مکمل دارویی هموفیکس است. شرکت دارویی کیمیاآرا با تولید این محصول اثربخش، با جذب حداکثری توسط دستگاه گوارش به راحتی مشکلات گوارشی ناشی از مصرف سایر مکمل‌های آهن را حل کرده است.
خوردن یک کپسول از این مکمل قبل یا بعد از غذا به دلیل فرم کربونیل آهن (فرم خالصی از آهن)، بیش از ۹۸% آهن المنتال درون خود دارد و در نتیجه آهن بالاتری توسط بدن دریافت می‌شود.
